Que se fixo (e que non) en materia de mobilidade e transporte público durante a última lexislatura

Agora que estamos en plena campaña electoral para elixir á que será a nova corporación municipal, cómpre facer un pequeno repaso do que se ten feito no eido da mobilidade e do transporte público durante esta lexislatura, pioneira nalgúns aspectos e despreocupada noutros. Neste post analizaremos os aspectos que, ao noso xuízo, son clave e que se levaron a cabo nestes catro anos e aqueles que, aínda que tamén son de vital importancia, seguen igual que estaban no 2015.

> Límite de velocidade a 30 km/h
O Goberno de Compostela Aberta (CA) implementou o límite de velocidade de 30 km/h en todo o Ensanche. Esta medida, acompañada de sinalización vertical e horizontal, tiña como obxectivo facilitar a convivencia entre vehículos e bicicletas, así como unha pacificación do tráfico. Acompañouse da creación de novos aparcadoiros para bicicletas e reforzou a eficacia de medidas xa existentes, como as plataformas de espera para bicis e motos presentes na parte dianteira dos principais semáforos da cidade.

Tres das propostas seleccionadas
nos OP de 2017.

Aínda así, non se acabou por optar por unha mobilidade ciclista real, que pasa pola inescusable construción de carrís bicis. Así llelo fixo saber a cidadanía ao Goberno local a través doutro dos proxectos estrela do mandato, os Orzamentos Participativos «Compostela Decide». No 2018 un dos proxectos elixidos foi «Carril Bici» e en 2017 foron tres os seleccionados que tiñan relación co mundo das dúas rodas.

> Bus nocturno durante as festas
Outra das medidas máis votadas nos OP de 2017 foi a ampliación do horario do

bus urbano durante as noites das festas do Apóstolo 2018. Deste xeito, levouse a cabo unha proba piloto na Ascensión do ano pasado, con buses de 1:00 a 4:00 da madrugada, e durante o Apóstolo volvéronse implementar, desta vez só ata as 3:00. O bus nocturno tivo moi boa acollida por parte da cidadanía e todo parece indicar que vai camiño de converterse en algo habitual durante as grandes festas da cidade, ao ser cuberto todo o territorio ao que chega o transporte público e contar todas as liñas coas súas respectivas prolongacións.

> Renovación da frota

A xoia da corona, o 2424 (Mercedes-Benz
O 530 K) que circula dende xuño de 2018.

O certo é que durante o mandato de CA non se adquiriu ningún bus novo, pero si algún de segunda man. Segundo os nosos cálculos, entre 10 e 15 unidades. Estas son os Scania N270UB que adoitan circular na #Liña5 (matriculados no 2007), os Mercedes-Benz O530 de dúas portas da #Liña6 (tamén do 2007) e o O530 K de tres portas, que actualmente recorre a #Liña6 e cuxa matriculación data de 2011. Aínda que escasas, estas renovacións permitiron xubilar o material que estaba completamente obsoleto, malia que aínda quede algunha reliquia en circulación. Como dato, a antigüidade media da frota ronda os 12-14 anos.

> Accesibilización das paradas
Durante a lexislatura podemos contar cos dedos das mans aquelas paradas que foron adaptadas para facelas accesibles. En trazos xerais, só foron obxecto de reforma aquelas que figuraban no espazo de actuación dalgunha obra non relacionada co transporte urbano, e non sempre co resultado esperado, relegando case sempre ao bus a un segundo plano. Porén, en cidades con Gobernos similares ideoloxicamente como o da Coruña, si se teñen realizado accesibilizacións en paradas por toda a rede.

Por poñer algún exemplo, unha das paradas máis utilizadas de toda a rede, a #Parada674, Xeneral Pardiñas nº 7, foi accesibilizada dentro do proxecto da praza semipeonil no cruce desta rúa con Montero Ríos: engadiuse pavimento rugoso para as persoas con problemas visuais e aumentouse a largura para que coubesen ben os autobuses. Aínda así, aos de tres portas élles difícil deixar a traseira de forma que o usuario poida baixar directamente do vehículo á beirarrúa.

Outras paradas non accesibles pero que non figuraron dentro de ningún proxecto externo quedaron tal e como estaban. E isto xa vén de atrás, de anteriores lexislaturas. É o caso, por citar un de moitos, da #Parada277, Hórreo nº 23, na que se ampliou a beirarrúa só na parte frontal da marquesiña para poder colocala, polo que a porta traseira dos buses queda sempre a carón da estada. A situación podería mellorarse coa simple prolongación da ampliación da beirarrúa uns metros máis.

Simplemente extender a beirarrúa sería
suficiente para accesibilizar a #Parada277.

De cara á vindeira lexislatura...
Se ben Compostela Aberta —sempre baixo o noso punto de vista— non cumpriu con todas as expectativas postas nel no ámbito da mobilidade, si deixou marcadas unha serie de directrices clave que marcarán o devir próximo da forma en que nos desprazaremos pola cidade: máis espazo para o peón, menos para o vehículo privado, máis humanizacións e peonalizacións... De feito, outros partidos comezan xa a asumir estes ideais como propios nos seus programas.

Sen dúbida, a gran materia pendente foi a nova licitación do transporte urbano, prometida dende 2017 e da que só sabemos o percorrido das futuras liñas. O caso é que aínda así puido terse actuado na accesibilización de paradas, nas melloras puntuais dos percorridos e horarios (curiosamente presentouse a prolongación da #Liña8 ata Os Vilares durante a precampaña) ou no rexuvenecemento da frota con vehículos novos. Os últimos de primeira man datan de 2012, e só foron tres e porque foron adquiridos con fondos europeos...

Esperamos que a vindeira lexislatura, sexa quen sexa o alcalde ou alcaldesa, sexa a da mobilidade. A Intermodal suporá un cambio radical na cidade, que terá que adaptarse a ela. O transporte urbano non será unha excepción e, a parte dos novos percorridos e horarios, precisa dunha renovación da frota e dunhas paradas sinalizadas e accesibles para todas as persoas, tanto na cidade como no rural. O bus compostelán debe coordinarse co novo Plan que programa a Xunta, que debe cumprir tamén coas demandas e necesidades da veciñanza dos concellos limítrofes. Sen dúbida, durante o próximo mandato preséntase un gran reto en materia de mobilidade. Esperemos que o Concello e o resto das Admistracións poidan estar á altura e cumprir.

Fontes de información:
TUSSA
Orzamentos Participativos «Compostela Decide»
Concello de Santiago

Fotos:
Google Maps
Concello de Santiago
Orzamentos Participativos «Compostela Decide»
La Voz de Galicia

#TransportePúblico en Costa Vella, unha materia pendente

Hai uns días, El Correo Gallego publicaba unhas pezas adicadas ás xa máis que coñecidas e habituais queixas sobre os problemas do transporte urbano no entorno do polígono de Costa Vella. O certo é que só dúas liñas (C5 e C6) conectan esta superficie industrial co centro da cidade, e ambas as dúas teñen frecuencia dunha hora e percorridos inmensos. É de esperar que o primeiro dos problemas se resolva coa nova licitación, pero todo parece indicar que o segundo quedará sen solventar.

Cales son os problemas?

En rasgos xerais, podemos identificar tres problemas básicos:

➢ Frecuencias escasas
De luns a venres e os sábados pola mañá, as liñas que serven ao polígono son dúas: a #LiñaC5 (saídas ás XX:30) e a #LiñaC6 (saídas ás XX:05). A teoría xa non soa ben porque practicamente estamos a falar dun bus cada media hora que, ante a demanda de viaxeiros e coa recente instalación de grandes empresas na zona, resulta insuficiente.

➢ Retrasos máis que habituais

O habitual Citaro da #LiñaC5 na
cabeceira de Eslovenia, en Costa Vella.

Se a teoría xa non soa ben, podemos augurar que a práctica é todavía peor. E é que en realidade, os horarios estipulados para estas dúas liñas son irreais e imposibles de cumprir: unha hora para percorridos circulares duns 15 km que rodean a cidade e atravesas as zonas máis conflitivas en canto á intensidade de tráfico (Virxe da Cerca, Hórreo, Doutor Teixeiro...).

Ademais, a #LiñaC6 tamén se viu afectada pola peonalización da rúa de San Pedro en 2013, polo que agora circula por San Roque → Basquiños → Pastoriza → Rodríguez de Viguri co mesmo tempo de viaxe que por aquel entón. De feito, como comenta unha usuaria no vídeo, ás veces é tan esaxerado o retraso que mesmo á liña C5 chega antes que a C6 —o que implicaría unha demora de 25 min—.

➢ Percorridos
O último dos problemas que habería que solventar é, baixo o noso punto de vista, o dos percorridos. Imos exemplificalo collendo como punto de referencia o centro da cidade:

— Centro cidade → Costa Vella: se empregamos o circular C5, a viaxe poderíanos levar ata 40 min, xa que teríamos que ir percorrendo Restollal, a rúa da Estrada, Fontiñas e Amio. No caso do C6, o tempo de traxecto sería algo máis curto, pero en todo caso próximo á media hora.

— Costa Vella → centro cidade: a opción máis «rápida» sería empregar a #LiñaC5, que, despois de percorrer Amio e Fontiñas, accede ao centro a través de Bonaval e Virxe da Cerca (sobre 25 min). No caso da C6, dende Fontiñas, habería que percorrer a rúa de Diego Bernal, a da Estrada e o Restollal ata chegar ao Hórreo (uns 30 min).

Que se contempla na nova concesión ao respecto?

Basta con botar un ollo ao Xeoportal do Concello para consultar os itinerarios das liñas da nova concesión. As substitutas das actuais rutas que conectan a cidade co polígono serán as #Liña30+ e #Liña30-, que contan cun percorrido practicamente igual que os dos circulares C5 e C6, como xa comentamos no seu día.

Visualización das futuras liñas 30+ e 30- no Xeoportal
(clic para ampliar).

Aínda que non coñecemos os horarios, supoñemos que estas novas liñas funcionarán tamén os domingos e festivos —cumprindo así unha vella demanda da veciñanza de Amio—, posto que o tramo do polígono aparece como unha prolongación.

Con todo, o problema dos itinerarios non quedaría resolto con esta nova proposta, xa que habería que dar a mesma volta para chegar á zona industrial dende o Ensanche. Agardamos polo menos que si se solucione a cuestión das frecuencias dotando a cada liña con, polo menos, dous autobuses.

Posibles solucións buscomposteleiras

Recreación da prolongación da #Liña1 polo
polígono de Costa Vella.

Unha das posibles solucións para poder acceder a Costa Vella dun xeito máis áxil e cun percorrido menor que os actuais, sería prolongar a #Liña1 dirección Boisaca, como xa se vén facendo dende hai anos para dar servizo á Feira de Amio durante a Ascensión. Con todo, sería unicamente un método de acceso, xa que para o regreso implicaría unha gran cantidade de tempo, ao ter os buses que ir ata Boisaca (de cara á nova concesión, aínda peor, ata o Tambre), facer alí regulación horaria e logo volver.

Esta prolongación non sería posible na viaxe cara o Hospital Clínico, xa que dende o carril sentido centro cidade do Cruceiro da Coruña non se pode acceder á rúa de Amio.

Fontes de información:
El Correo Gallego (08/02/2019)

El Correo Gallego (10/02/2019)

Xeoportal do Concello

TUSSA

Obras de accesibilidade no Cruceiro da Coruña: pérdense tres paradas

Aínda que as máquinas xa andaban estes días polo Cruceiro da Coruña, mellorando a accesibilidade da contorna, non será ata hoxe, xoves 29 de novembro, cando se corte a vía de servizo (a dos números pares, sentido saída cidade).

Isto afectará ás tres liñas que por alí pasan, que perderán as tres paradas que se atopan neste carril. Deste xeito, quedan suprimidas ata a finalización das obras (1 mes aproximadamente) as seguintes paradas:

➢ #Parada545, Cruceiro da Coruña nº 24. Parada alternativa máis próxima, a anterior: #Parada551, San Caetano (igrexa).

➢ #Parada546, Cruceiro da Coruña nº 52.

➢ #Parada074, Cruceiro da Coruña (c. Mallou). Parada alternativa máis próxima, a seguinte: #Parada252, Meixonfrío (rotonda).

Durante a realización dos traballos, os buses das #Liña1, #LiñaP4 e #LiñaP6 circularán polos carrís centrais, deixando de atender a estas tres paradas. Asemade, os servizos por Son da #LiñaP2 (só dous diarios) tamén perderán estas paradas.

Como curiosidade, alégranos ver que a nomenclatura destas paradas foi corrixida: antes, aínda que mantiñan o mesmo número, o nome da rúa que figuraba era Salgueiriños de Arriba. Isto non era máis ca un inexplicable fallo, xa que esa rúa é en realidade outra que desemboca no Cruceiro da Coruña, e que non ten moito sentido que se confundira con esta mesma. Aínda así, a nomenclatura da #Parada544 segue a ser «Salgueiriños (aparcadoiro)», que tampouco é cen por cen correcto ao non ser Salgueiriños a rúa na que se atopa, senón o nome do parking ao que fai referencia.

As obras

Pola nosa parte, nós decidimos ir dar unha volta polo barrio para botar unha ollada as actuacións que se están a realizar e ver se estas están a afectar a algunha das tres paradas do transporte urbano. Isto foi o que vimos:

#Parada545...

Algúns buses paran deixando as portas traseiras á
 altura do paso de peóns. Outros, déixanas onde están
 situadas as vallas.

Podemos afirmar, case sen súbida algunha, que a #Parada545 é unha das que en peor estado se atopa dentro das liñas urbanas (sen incluír as periféricas). O título de de «parada» teno regalado, pois non é máis ca un simple paso de peóns. De feito, ao non estar sinalizada de ningún xeito, algúns condutor@s paran no propio paso e outros un pouco máis arriba, sobrepasándoo. En fin, un caos que esperemos se solucione con estas obras.

A «parada» de fronte

No referente ás obras en si, pintan ben. A zona onde se están a desenvolver os traballos nunca foran obxecto de actuación, e si parece que se van resolver os grandes problemas de accesibilidade presentes ata o de agora. Estaremos pendentes para ver que ocorre coas paradas do transporte urbano, especialmente con esta #Parada545.

#Parada546...

A #Parada546 é a única —polo de agora— á que lle estan a afectar as obras de mellora da accesibilidade de forma directa: ampliouse un cacho de beirarrúa ata onde antes se atopaba o arcén. Sen embargo, ao noso xuízo, deberíase de ampliar aínda algo máis, xa que o tramo agrandado ata o momento non é o suficientemente longo como para que quepa un bus de tres portas, tal e como se pode apreciar na fotografía.

Pese a que esta parada si conta con poste de panel informativo, atópase deteriorado, sucio e cheo de publicidade. Algo habitual, por outra parte, en todas estas estruturas, froito da pasividade de TUSSA ante o paso dos anos.

Panel do transporte urbano ou
taboleiro de anuncios do barrio...?

#Parada074...

Só podemos calificar de surrealista a presenza do contedor.

A #Parada074, que conta con óco para a parada de autobuses e está sinalizada, conta cun grave problema facilmente atallable: hai un contedor no medio e medio. Este tipo de situacións resúltannos inexplicables, e non fai falta comentar que de nada serven todas as actuacións que se poidan facer en prol da mellora da accesibilidade se logo hai mobiliario urbano entorpecendo as manobras de aparcamento do bus urbano.

Deste xeito, os condutores prefiren parar uns metros máis adiante da parada «oficial» para facilitar o acceso ao autobús a persoas con mobilidade reducida ou carriños de bebé, tal e como aconteceu na situación da seguinte fotografía:

Que esperamos

Pois esperamos o que é obvio de esperar:

➢ A sinalización da #Parada545, para a que sería necesaria a eliminación dunhas tres prazas de aparcamento.

➢ A mellora da accesibilidade na #Parada546 —que de momento semella ir polo bo camiño—.

➢ O traslado do contedor da #Parada074, así como a mellora da accesibilidade nos seus bordos.

De aquí en un mes valoraremos o resultado final dos traballos.

[Des]información nos buses

Non é a primeira vez que se escoitan queixas na cidade (e máis aínda por parte dos turistas, como conta La Voz de Galicia  neste artigo) pola dificultade que implica coller o bus que se quere coller á primeira. E o certo é que dende TUSSA non parece que nos queiran facilitar moito a labor, incluso ás veces parece que nola dificultan, e imos explicar por que:

Paneis de destino confusos

En primeiro lugar, aclarar que co termo panel de destino referímonos ao indicador que levan os buses na parte posterior dianteira, onde está indicado o nº de liña e a orixe e o destino da viaxe.

En Santiago contamos con dous tipos de paneis de destino: os paneis DOT (letras verdes) e os paneis LED (letras laranxas).

Os paneis DOT (literalmente 'punto' traducido do inglés) funcionan mediante unhas láminas de cor verde que se deixan caer formando as letras e os números. A isto habería que engadirlle un sistema de iluminación para facelos visibles durante a noite (aínda que esta luz ás veces é demasiado branca, e entorpece máis do que esclarece).

Pola contra, os paneis LED, coma ben indica o seu nome, están formados por luces LED. Estas teñen unha visibilide óptima en case todas as condicións meteorolóxicas, iluminación nocturna propia e evitan as mensaxes cambiantes (que explicaremos ao final do post).

Comparativa entre panel DOT e panel LED; a difereza é evidente

O lóxico sería apostar polos LED, xa que son os máis punteiros e os que mellores condicións de visibilidade teñen para os usuari@s. Pero o certo é que TUSSA, aínda o pasado verán, adquiriu algunhas unidades con DOT... A modo de exemplo, cómpre destacar o caso de cidades como A Coruña, onde Tranvías xa decidiu implatar os paneis LED en toda a frota no ano 2012.

Aquí nós xa non podemos facer nada, simplemente explicamos a situación actual e as posibles solucións -a substitución dos paneis DOT por LED-, pero a súa execución xa depende doutras persoas. Iso si, dende aquí cremos que este cambio si podería ser viable economicamente, xa que estamos a falar dunha frota de menos de 60 autobuses, dos cales algúns xa teñen na actualidade os LED.

Pero antes, aprender a usar o que xa temos...

Sen embargo, tamén é certo que propoñer o cambio de todos os paneis a paneis LED pode resultar «poñer o carro diante dos bois», xa que polo que semella non sabemos empregar nin o que temos.

En Santiago -ao noso xuízo erroneamente- os paneis de destino nalgunhas liñas mostran, en vez de só orixe e destino, lugares intermedios do percorrido. Isto cobra sentido se a liña pasa por algún punto de interese, pero pérdeo cando nos ofrece lugares máis innecesarios. Imos ilustralo, neste caso ca #Liña5 dirección #Vite. Así é como loce o panel dos buses:

Son dúas mensaxes que se van alternando. Na primeira, «A 
Rocha - Xral. Pardiñas», e na segunda «E. Autobuses - Vite».

Isto conleva dous problemas: 

• Mensaxes cambiantes: o único que fan é despistar máis a persoa que quere coller o bus, xa que lle vai custar máis interpretar o destino dunha soa ollada.
• Sobreinformación: ao incluir lugares innecesarios, é máis lioso tamén para o usuario, que chegado un momento xa non sabe interpretar o destino. Por exemplo, na fotografía anterior, algún foráneo podería interpretar «Pardiñas» como o final da liña, en vez de «Vite».

Solucións buscomposteleiras ;)

Pero todos problemas teñen unha solución, e nós dende aquí imos intentar aportar o noso chisco de area para solucionar este a través dun cutre arranxo made in Bus Compostela, que dende aquí trasladamos a TUSSA ;)

Este sería, dende o noso punto de vista, a forma
correcta de mostrar os paneis da #Liña5 (o de arriba
dirección #Vite e o de abaixo dirección #ARocha).

E para cando o destino fora A Rocha Vella en vez de A Rocha, non sería necesario mostrar «A Rocha - A Rocha Vella» como agora, sobreenténdese que se vai á Rocha Vella pasa primeiro pola Rocha.

Isto sería extensible a outras liñas nas que tamén se ofrecen demasiados lugares de paso, tales como a #Liña6 (Os Tilos - Castiñeiriño - San Lázaro - San Marcos).

Aínda que para que todo isto funcione...

#Liña1 dirección Boisaca (co panel indicando Hosp.
Clínico) e #Liña9 dirección Casas Novas (co panel indi-
cando Cidade da Cultura)

Nada disto serviría de nada se @s condutor@s non levan o panel correctamente. Calquera persona que se poña cinco minutos na Virxe da Cerca poderá comprobar que algúns autobuses (cada vez menos, todo hai que dicilo) levan o panel ao revés, é dicir, orixe e destino están intercambiados.

Pode que isto lle pareza unha chorrada ás persoas familiarizadas coas liñas e percorridos, que estando na parada saben que bus coller independentemente do que indique o seu panel. Pero para os menos familiarizados e os turistas, isto pode converterse nun verdadero calvario: xa non é demasiado boa a información que se achega ao usuario, como para colmo se os buses andan a indicar o sentido contrario ao que verdadeiramente circulan.

E o certo é que isto ten fácil solución: o único que teñen que facer os condutores é pulsar un botón para inverter orixe e destino ao chegar a cabeceira. De todos modos, en moitas cidades o SAE (que coñece á perfección os horarios, paradas e percorridos) está vinculado ao panel de destino, e este cámbiase só ao chegar a cabeceira, eliminando calquera posibilidade de erro humano. Poñendo o exemplo á cidade herculina outra vez, retamos a que alguén atope nela algún bus co panel ao revés... Non cremos que sexa capaz de dar con ningún 😉

Fontes de información:
La Voz de Galicia

El Blog Busurbano

Fotografías:
Bus Compostela