Novidades: marquesiña no aparcadoiro de Santa Marta e panel de chegadas na #Parada691

Pouco a pouco imos vendo como, tras anos e anos de abandono das infraestruturas relacionadas co transporte urbano, a cidade vai recuperando o pulso (cousas do Xacobeo...). Nestas últimas semanas destacamos dúas novidades: a instalación dun panel de chegadas en tempo real na #Parada691 (Hórreo, estación de trens) e dunha marquesiña na parada do aparcadoiro de Santa Marta da #Liña1.

Marquesiña en Santa Marta
No primeiro caso —segundo puidemos saber durante o último Pleno da Corporación—, a marquesiña de Santa Marta foi demandada polo voceiro do Partido Popular, Alejandro Sánchez-Brunete, nun Consello de Administración de TUSSA. A petición foi admitida e o Goberno municipal reservou unha partida nos seus orzamentos «técnicos» para este propósito. Non foi ata o pasado luns cando a puidemos ver instalada, e polo que a nós respecta, deixa moito que desexar. Así loce:

Non é o suficientemente grande como para atender a alta demanda do estacionamento. En Santa Marta aparcan moitos condutores polas mañás e en horas punta pode chegar a haber en torno a quince persoas agardando ao bus. Na marquesiña caben dez e sentadas, catro. Ademais, no relativo á información ao usuario, non se instalou ningún poste indicador apeadeiro e tampouco o plano coas liñas e horarios que adoita poñerse naquelas paradas que contan con marquesiña.

E aínda que xa sexa fantasear, tampouco estaría de máis ter construído unha plataforma elevada sobre o chan que facilitase o acceso ao autobús. Estamos a falar dunha zona en pendente na que non hai beirarrúas, polo que a tarefa pódeselle complicar a máis dun, especialmente ás PMR. Este tipo de pequenos detalles nunca se teñen en conta en Compostela.

Panel no Hórreo
Na zona do Hórreo, localización da actual estación de trens e da futura Intermodal, vén de instalarse un panel de chegadas en tempo real. Concretamente fíxose na #Parada691 e o modelo é idéntico ao que hai pouco máis dun ano se colocou en Virxe da Cerca.

As vantaxes, como xa indicamos no seu día, pasan pola utilización das cores de cada liña, normalmente infrautilizadas e mesmo cambiadas na app maisbus. Este panel tampouco presenta problemas para visualizalo cando lle da a luz solar de fronte, como si o fan outros (praza de Galicia e rúa da Rosa, entre outros).

Non nos pode gustar máis o aspecto que loce o novo panel de chegadas da #Parada660😻

✅ Empregando —por fin— as cores de cada liña

🌞 Esperemos que non haxa problemas de visibilidade cando lle dea o sol (como ocorre no da #Parada366, por exemplo)

Bo traballo! @maisbus pic.twitter.com/rG9HQbwFgX

— Bus Compostela 🚍 (@BusCompostela) September 20, 2018

Porén, presenta unha serie de inconvenientes:

• Non se mostra sempre o destino real: esta clase de indicadores mostran a orixe e o destino da liña de forma estática, e non dependendo do punto final real do servizo. Neste caso concreto, por exemplo, a información ofrecida sobre a liña P3 é «Susana - Rúa Valle Inclán», e sempre será esa aínda que a ruta remate ás veces na praza de Galicia. Isto acontece tamén coa liña 6, que non sempre remata en San Marcos para poder prolongarse ata Bando e Vilamaior.
• Só se mostra o próximo bus: a diferenza dos paneis LED laranxas, estes azuis só mostran o próximo bus de cada liña. É dicir, se lle quedan 2 minutos ao 6 temos que intuír por nós mesmos que o seguinte chegará en 22', e para iso hai que controlar as frecuencias.

Tanto a marquesiña como o panel non deixan de ser boas novas para as persoas que empregan o transporte urbano, pero son estas cuestións menores as que sempre acaban por confirmar o que xa sabemos: o noso servizo de transporte urbano é de segunda, e non parece importarlle moito aos nosos dirixentes.

Clara Campoamor terá carril bus-taxi

Chíos da oposición despois
de coñecer o proxecto de CA.

Os accesos á futura estación de autobuses a través do vial Clara Campoamor foi un dos asuntos que avivou as confrontacións entre o anterior executivo local de Compostela Aberta e o resto de candidatos durante a campaña electoral. Daquela o PSdeG xa o deixaba claro: no caso de facerse coa alcaldía paralizarían o proxecto do grupo de Martiño Noriega, que cualificaban de «disparate». E o cambio acaba de chegar porque o pasado luns foi presentada a nova proposta de reurbanización dos socialistas.

Antecedentes
As reticencias por parte dos de Bugallo viñan condicionadas, principalmente, polo número de carrís. CA contemplaba reducir os catro actuais a dous para converter Clara Campoamor nun «bulevar urbano», con carrís bici en ambas marxes e límite de velocidade máximo de 30 km/h para os vehículos. Ademais, defendían que o acceso á estación debería

Recreación virtual da rotonda.

ser regulado por semáforos e non a través dunha rotonda, como sostiña a oposición e a conselleira de Mobilidade, Ethel Vázquez. Tras a presentación do proxecto, a novidade vén dada en que os cambios con respecto ao anterior son, máis ben, menores. Imos velos.



Tres carrís: dous para vehículos e un para buses e taxis
Os carrís son a principal variación no novo deseño do viario. A través da redución da franxa axardinada máis próxima á estación e do ancho das beirarrúas introdúcese un carril bus-taxi dun único sentido (Sar -> Pontepedriña). Deste xeito, preténdese que os buses teñan prioridade para entrar e saír da terminal ao non ter que agardar a que un semáforo se poña en verde. Isto supón axilizar de xeito notable o fluxo de autocares da terminal, especialmente en horas punta onde chegan a acumularse ata dez, como acontece actualmente na de San Caetano.

Unha das dúas capturas facilitadas polo Concello.

A cara negativa deste carril exclusivo é que obriga a dar un rodeo aos buses que veñan polo Castiñeiriño, que terán que circular por Santiago de Cuba, túnel do Hórreo e avenida de Lugo para incorporarse a Clara Campoamor pola rotonda de Sar e poder acceder así á Intermodal. Esta volta supón, máis ou menos, un incremento do tempo de viaxe duns 5-7 min. Deste mesmo xeito, os buses que saian da terminal en dirección norte terán que ir dar a volta á xa de por si saturada rotonda de Pontepedriña.

O carril bus de Clara Campoamor será o terceiro da cidade, uníndose aos existentes no Hórreo e na Rosa. Este último, na práctica, non é máis ca unha «parada ampla» para o transporte metropolitano, posto que non facilita per se a circulación de autobuses. É máis, o habitual é que estean dous ou tres autocares estacionados nel e cando vén o urbano teña que adiantalos polo carril dos coches.

Os dous carrís bici xuntos
No proxecto de CA, os carrís bici estaban situados un a cada beira do vial, no mesmo sentido de circulación que os coches. No novo, trasládanse ambos á marxe máis próxima ás Brañas do Sar para que o que discorría a carón da estación non interrompa a entrada e saída de autobuses. Estarán separados con barreiras físicas do tráfico rodado.

Sen cambios significativos
Polo resto, non hai máis novidades dunha proposta á outra. Os carrís para coches seguirán a ser dous e limitados a 30 km/h e, segundo Bugallo, non se descarta a instalación dun radar no caso de ser preciso. Mantense tamén a praza peonil proxectada dende un primeiro momento, na que convivirán vehículos e peóns de xeito similar a como o fan no cruce de Montero Ríos con Xeneral Pardiñas e a como o farán no de Concheiros. Así mesmo, queda descartada definitivamente a opción da gran rotonda como método de acceso que a Xunta e o propio PSOE defendían no seu día.

Bus urbano en Clara Campoamor
No único plano de calidade deficiente facilitado polo Concello pódese apreciar que se manteñen os espazos reservados para o bus urbano, aínda que nas liñas expostas no Xeoportal non constara ningunha con itinerario por Clara Campoamor. Todo parece indicar que este será un dos asuntos a resolver na «revisión» que os socialistas queren dar ao prego de condicións da nova concesión antes de sacala a concurso.

Futura ubicación das paradas do bus urbano
(captura do proxecto de CA).

Os lugares reservados ao transporte urbano son dous, un en cada extremo da vía. En dirección Sar, o bosquexo recolle unha parada con baía o suficientemente grande como para albergar dous autobuses á vez, a continuación da praza peonil. Segundo a lenda, habilitaranse dúas marquesiñas. Nese mesmo punto pero na beirarrúa de en fronte, cara Pontepedriña, hai un espazo para dous buses diante da parada de taxis, a simple vista menos accesible e sen resgardo algún no caso de choiva. Habería que sumar o posible tráfico de:

➢ Os autobuses do aeroporto da futura #LiñaAP que, de non cambiar nada, terán o Hórreo (zona da escalinata) como cabeceira.

➢ O tráfico relacionado co transporte metropolitano que ata o de agora penetraba na rúa da Rosa. Está previsto trasladalo ao entorno da Intermodal e é probable que se reparta entre dous puntos: o carril bus da rúa do Hórreo (infrautilizado actualmente) e as propias dársenas da nova estación.

➢ Os autocares que presten servizos discrecionais. Poderían agardar polos seus viaxeiros nas paradas do transporte urbano de Clara Campoamor, no carril bus do Hórreo ou no interior da terminal.

Coa estación de autobuses e a pasarela xa en construción, o tempo aprema e a previsión do goberno local é que as grúas poidan estar en acción en xaneiro. É obvio que haberá que cortar Clara Campoamor durante os traballos polo que se aproveitará a ocasión para concienciar aos condutores sobre o uso do túnel do Hórreo como viario alternativo, xa que pode soportar aínda 20.000 vehículos máis ao día. Todo deberá estar rematado para agosto do ano que vén, data aproximada da posta en funcionamento da nova estación, a falta de que este mesmo mes saia á luz o proxecto básico de remodelación da estación de tren.

Fontes de información:
La Voz de Galicia
Compostela Aberta
Concello de Santiago (1ª proposta)
Concello de Santiago (2ª proposta)
Cadena COPE
El Correo Gallego
Bus Compostela
Imaxes:
Twitter (@PopularesStgo)
Twitter (@psdegsantiago)
Concello de Santiago
Bus Compostela

Analizamos o novo Plan de transporte da Xunta (II): concello de Ames (zona de Bertamiráns) e de Brión

Visita a parte I: concello de Oroso

Ames e Brión son, xunto con Teo, os concellos dormitorio por excelencia onde habita unha gran parte da poboación pendular que cada día se despraza a Santiago por motivos laborais, estudos ou outras razóns como o ocio e o entretemento. O censo de ambos os dous concellos non para de medrar e, de feito, o de Ames duplicouse desde o ano 2000 e medrou en máis de 1.000 persoas no último ano e medio. Isto fai que a propia Consellería de Infraestruturas e Mobilidade, nos anteproxectos das concesións de transporte de viaxeiros, entenda así as relacións de mobilidade destas vilas con Compostela:

[...] se produce una demanda de movilidad muy intensa entre las poblaciones de la periferia y la de cabecera, que incluye la necesidad de realizar incluso varios viajes de ida y vuelta entre ellas a lo largo del día, como consecuencia de los estrechos lazos laborales, asistenciales, comerciales, sociales y de servicios que se producen entre esas poblaciones. En la práctica, las relaciones de movilidad entre las diferentes poblaciones del ámbito territorial de este Proyecto de Explotación se asemejan más a las relaciones entre los diferentes barrios de una gran ciudad que a las clásicas relaciones interurbanas entre varias poblaciones

Neste sentido, apóstase por liñas de curto percorrido e alta frecuencia para estes núcleos dormitorio nos que a demanda de viaxeiros é moito maior que en calquera outro punto da comarca e que, na práctica, non deixan de ser un barrio máis. No caso de Bertamiráns (Ames) e do concello de Brión, serán as concesións XG804 e XG817 as encargadas de cubrir as conexións con Santiago que incluirán, por primeira vez dende a súa supresión en 2011, o Noitebús. 

Unha das últimas adquisición do Grupo Ferrín, un Irizar I4 Volvo,
na rúa da Rosa na ruta Santiago - A Gándara. Fonte: Asannei.

XG804 - Oeste da comarca de Santiago
A XG804 substituirá a tres concesións actuais:

— V-7026, Muxía - Santiago, con anexos; Aguiño - Noia, con anexos (Hermanos Ferrín).
— V-7027, Santiago - Carballo, con Anexos (Arriva Galicia).
— V-3013, Santiago - A Graña, con anexos (Autocares Modesto Riveiro).

Centrándonos no impacto que terá na área metropolitana de Santiago, a XG804 cubrirá máis da metade da demanda da estrada AC-543 (tramo Santiago - Os Ánxeles), con especial relevancia de certos núcleos atractores / xeradores de viaxeiros como son Brión, Bertamiráns, Aldea Nova, Laraño ou o Centro Superior de Hostalería de Galicia. Os principais cambios que destacamos son:

➢ Dos dous buses que cubrirán o traxecto entre a rúa da Rosa e o cruce dos Ánxeles, un deles pertencerá á XG807 e o outro á XG804 (xa acontece na actualidade: un é da V-7026 e o outro da XG517). O desta última terá as derradeiras saídas dende Santiago ás 22:15 e 23:30 de luns a venres laborables, ampliando o arco horario actual, no que o último traxecto é ás 21:45 h. O servizo seguirá comezando ás 7:15 e mantense a frecuencia de media hora.

➢ A ruta de reforzo entre A Rosa e Pedrouzos (Brión), que tiña oito saídas en cada sentido nos días laborables, pasará a ter a sete. Así, pérdese o servizo das 13:00 desde Santiago e o das 15:30 desde Brión, os de menor uso. Esta supresión permite habilitar os sábados dúas saídas cara Pedrouzos inexistentes ata agora: ás 10:00 e ás 13:00 h.

➢ Os sábados, domingos e festivos elimínase a viaxe Negreira - Santiago das 21:30 para engadir un ás 8:45 (manterase o servizo actual das 9:45).

➢ Crearase unha nova liña ata A Ameixenda con dúas saídas en cada sentido de luns a venres. O seu percorrido coincide co da #LiñaP8 do transporte urbano ata Villestro. Neste sentido é necesario destacar que, previsiblemente, Reborido quedará sen ningún autobús xa que nin as concesións da Xunta nin as futuras liñas expostas no Xeoportal do Concello contemplan percorridos ata este pequeno núcleo de 60 habitantes.

➢ A liña actual ata San Mamede de Piñeiro de Hermanos Ferrín (V-7026) será estendida ata Portomouro (Val do Dubra) e as súas saídas pasarán das cinco actuais a sete en días laborables, mantendo as catro dos sábados e os domingos habilitaranse dúas. A saída extra de luns a venres correspóndese co servizo que se engadirá ás 6:50 (agora o primeiro era ás 7:50), para posibilitar as entradas a centros de traballo e de estudos das 8:00 h.

➢ Engádase unha viaxe máis ata A Picaraña, ás 14:45 h, que se suma ás existentes das 13:30 e 19:00. No traxecto inverso mantéñense os dous actuais: un ás 7:45 e o outro pasa das 14:00 ás 15:15 h.

Como curiosidade, estraña que en todas as concesións que contan con saídas desde as estacións de autobuses das cidades galegas —entre elas Santiago— apareza especificado o cambio de localización destas cabeceiras coa entrada en servizo das novas intermodais. No caso da terminal da rúa da Rosa, o Concello adiantara en febreiro que todo o tráfico de autobuses pasaría ao carril bus do Hórreo, na zona próxima á escalinata. Porén, a Consellería de Infraestruturas e Mobilidade non recolle este cambio no Plan de transporte público. Estaremos pendentes de como se resolverá este asunto.

Captura do anteproxecto da XG804 en referencia á futura Intermodal.

Volve o Noitebús!🚍🌃
Era unha demanda moi recorrente que por fin será satisfeita: a concesión XG804 inclúe sete liñas nocturnas, as popularmente coñecidas como Noitebús. Destas sete, dous terán Santiago como cabeceira, mentres que as outras cinco servirán á zona de Santa Comba. Son as seguintes:

➢ Negreira - Brión - Bertamiráns - Milladoiro - Santiago E.A.
➢ Brión - Bertamiráns - Santiago E.A.

Así quedarían os horarios segundo o reflectido nos anexos:

	Venres	Sábados	Domingos e festivos
Negreira -> Santiago		23:30	1:30  3:15  4:45
Brión -> Santiago	23:30	00:30  23:30	00:30
Santiago -> Negreira			00:30 2:30  4:00  5:30
Santiago -> Brión		4:00  6:45	4:00  6:45

Para visualizar correctamente, activar o modo de visualización PC.

XG817 - Eixo Atlántico e conexións con Lugo, Lalín e Fisterra, con anexos

Iveco Evadys H na liña Santiago - Noia - Muros co
distintivo de «Transporte Público de Galicia» que xa
locen todos os vehículos da XG517. Fonte: Asannei

Pasarán polos concellos de Ames e Brión, ao igual que na actualidade, as rutas da XG817 que conectan Compostela con Noia, Muros e Fisterra. Os horarios vanse manter practicamente iguais, e os únicos cambios destacables son: a creación dunha nova saída cara Muros ás 14:00 os días laborables (había un oco sen ningún servizo entre as 13:00 e as 14:35) e o adianto das primeiras viaxes dos sábados, domingos e festivos, que ata o de agora partían dende Santiago ás 10:00 e pasarán a facelo ás 9:00 nunha conexión ata Fisterra (manténdose tamén a actual das 10:00).


As nosas impresións
Tras unha análise detallada dos anteproxectos das concesións XG804 e XG817 podemos afirmar que, en trazos xerais, resultan conservadores e continuistas se os comparamos coas súas antecesoras. Se ben é certo que algunhas demandas históricas puntuais van ter non sen tempo unha solución (Noitebús, últimas frecuencias ata A Gándara), outras, as relacionadas cos municipios máis pequenos e cos horarios das fins de semana, van seguir como estaban. Por tanto, seguirá a existir unha gran parte da poboación da bisbarra que non poida apostar polo autobús como método de transporte nos seus desprazamentos cotiáns.

É o caso, por poñer un exemplo, das rutas ata Portomouro ou A Picaraña. A primeira cobre en exclusiva o traxecto entre a rotonda cara Tapia da AC-543 e a localidade valdubresa, con tan só sete saídas en días laborables que dificilmente permiten cadrar horarios á veciñanza de núcleos como Aguapesadas, Tapia ou Vilouta, para colmo coa última saída ata a cidade moi cedo (16:45). A liña da Picaraña é a única que transcorre pola AC-300, con tres viaxes en todo o día mal repartidas (13:30, 14:45 e 19:00). E xa sin meternos nas conexións non con Santiago, senón as internas entre as propias parroquias, que resultan moi escasas ou directamente inexistentes.


Alegacións do Concello de Ames
O pasado sábado o Concello de Ames deu a coñecer a súa desconformidade con algunhas das liñas e horarios recollidos nos diferentes anteproxectos.

O alcalde de Ames, José Miñones, incide en que “desde o Concello de Ames consideramos preciso modificar a proposta inicial plantexada levando a cabo un maior despliegue de liñas e frecuencias estratéxicas e que van na liña do que xa trasladamos no seu día á Xunta de Galicia e á Consellería de Infraestruturas. Para rematar, engadir que se queremos virar cara a políticas de mobilidade sostibles e seguras temos que reforzar cada vez máis o transporte metropolitano, sendo o momento de educar á nosa cidadanía no uso do transporte público, para seguir avanzando nesta liña e non quedarnos á cola das políticas europeas”

Os cambios requiridos por parte do goberno municipal amiense son:

➢ Unha viaxe máis na liña A Gándara - rúa da Rosa (en dirección Santiago) a primeira hora, para facilitar o transbordo co bus urbano e poder chegar a puntos máis afastados como os polígonos ás 8:00. Actualmente, o primeiro traxecto desta ruta é ás 7:15.

➢ Crear unha última viaxe cara A Gándara ás 23:30 de luns a venres. Esta expedición xa vén incluída nos propios anexos do anteproxecto, polo que deducimos que o Concello só estudou a XG817, sendo a XG804 a que terá asignadas as viaxes de última hora (22:15 e 23:30).

Captura dos anexos da XG804 nos que constan
as últimas saídas dende A Rosa ás 22:15 e 23:30.

➢ Nesta mesma ruta, habilitar frecuencias de media hora os sábados pola mañá dende as 8:00 (na actualidade dunha hora a partir das 10:45) e dunha hora polas tardes e os domingos e festivos ata as 23:30 (os sábados son dunha hora e só ata as 20:45; os domingos non se presta este servizo).

➢ Crear unha liña nocturna circular Santiago - Milladoiro - Bertamiráns - Santiago. É certo que non existe esta liña per se, pero si se contemplan outras dúas —explicadas neste mesmo post— que poden cubrir perfectamente a demanda da mocidade amesán, incluso con máis viaxes das que reclama o Concello no seu comunicado.

No próximo post analizaremos os anteproxectos das rutas que atinxen ao outro núcleo urbano do concello de Ames, Milladoiro, e as do concello de Teo. Para este outro lote de liñas, o goberno amiense tamén presentou unha serie de esixencias á Consellería que dirixe Ethel Vázquez sobre as que poñeremos o foco.

Fontes de información:
CIM (XG804, anteproxecto)
CIM (XG804, anexos)
CIM (XG817, anteproxecto)
CIM (XG817, anexos)
Concello de Ames I
Concello de Ames II
La Voz de Galicia
Concello de Santiago
Monbus
Grupo Ferrín
Xeoportal Concello de Santiago
Fotos: Flickr (Asannei)

Analizamos o novo Plan de transporte da Xunta (I): concello de Oroso

Visita a parte II: concello de Ames (zona de Bertamiráns) e de Brión

A Xunta da Galicia está a elaborar o novo Plan de transporte público que renovará o cen por cen das concesións do transporte de viaxeiros por estrada da comunidade (máis información detallada sobre o Plan no blog de Mr. Vigo). Dende o pasado mes de febreiro a Xunta está a sacar a exposición pública, por lotes, os anteproxectos das diferentes concesións. A nós nos atinxe no sentido de que todo o transporte metropolitano cos concellos e as bisbarras veciñas está incluído dentro do plan. Ata o momento, a área de Santiago non estivo incluída en ningún dos lotes que saíron á luz. Agora, coa publicación do cuarto e último en xullo, fanse públicos os horarios, percorridos e paradas de todas as liñas que teñan como orixe ou destino Compostela.

Pola nosa parte, nós trataremos de analizar polo miúdo en que medida se verá afectado ou non o transporte metropolitano con respecto á súa situación actual. Para facilitar esta análise, farémolo por concellos, aínda que haxa algunhas concesións que afecten a máis dun. Comezaremos neste post polo de Oroso, cuxa demanda será cuberta polos contratos XG800 e XG817.

Un bus de Autos Grabanxa nas inmediacións do IES Xelmírez II.

XG800 - Comarca de Ordes e norte da de Santiago
A futura concesión XG800 será a herdeira da actual V-1598, explotada por Autos Grabanxa. No relativo á nosa comarca inclúe as viaxes dende e cara Sigüeiro, Porto Avieira, Frades e Abella. Ata o de agora, todas as liñas desta concesión con parada en Sigüeiro tiñan outra localidade como destino final. Por esta razón, o cambio máis destacable é a creación de 16 novos servizos (oito de ida e oito de volta de luns a venres e catro e catro os sábados e domingos) con Sigüeiro como cabeceira, que se unen aos xa existentes cara outras vilas para completar a oferta do transporte metropolitano co concello veciño de Oroso. Estes servizos preexistentes manteranse sen apenas cambios. Os máis destacables, ao noso xuízo, son os seguintes:

➢ A liña de Abella só irá ata Sigüeiro en vez de ata Santiago. Ata o de agora só existía o servizo ATA Abella, pero agora engadirase un DENDE Abella ás 7:20 os días laborables.

➢ A última saída dende Frades ata Santiago (14:20) atrásase dez minutos e pasa a chegar só ata Sigüeiro.

➢ Engádese unha expedición dende Santiago ata Porto Avieira dende a estación ás 14:00 durante a tempada universitaria. A das 21:00, ata agora anual, pasa a prestarse só durante o período lectivo da USC.

➢ Os servizos cara Busto, Namenzo e Berdía deixan de pertencer a esta concesión, xa que se prevé incluílos a demanda dentro do transporte urbano da cidade (ou iso era o que pretendía o anterior equipo de goberno...). A cambio, inclúense moitos outros servizos da parroquia de Ordes.

As nosas conclusións finais son positivas. A creación dos 16 servizos cara Sigüeiro permiten que todos os días haxa un último bus cara a vila orosá ás 22:15. Con todo, lamentamos que non se teña ampliado o servizo dende Porto Avieira á tarde. A última viaxe dende a urbanización e as pequenas localidades anteriores a ela é no entorno das 14:40 h, demasiado cedo e motivo polo cal houbera queixas por parte da poboación. Asemade, mantense para os sábados os dous únicos servizos existentes (un de ida e outro de volta) e os domingos e festivos quedan, de novo, sen autobús.

Podemos afirmar, a modo de resumo, que Sigüeiro gaña, pero o concello de Oroso non. Outra das cuestións que tamén quedará resolta coa nova concesión é a restrición que impide a Tralusa acceder ao interior do polígono do Tambre, que derivou na creación da liña P6 e, en consecuencia, o gran recorte de frecuencia que sufriu a área industrial (que pasou de 16 min a 2 h).


XG817 - Eixo Atlántico e conexións con Lugo, Lalín e Fisterra, con anexos

Servizo actual
da XG517.

Esta megaconcesión, que será a sucesora das actuais XG516 e XG517, cubrirá, entre moitísimas outras, a conexión entre Santiago e A Coruña pola estrada N-550, pasando por Sigüeiro e Ordes. Xa na actualidade a XG517 do Grupo Monbus viña compartindo este traxecto con Grabanxa, e cómpre tela en conta á hora de establecer o número de servizos diarios que terá a capital orosá con Compostela.

Guiándonos sempre polos anexos dos anteproxectos das concesións, podemos establecer, aproximadamente, cales serán os servizos Santiago -> Sigüeiro tras a posta en marcha do Plan:

Luns a venres	Sábados	Domingos e festivos
6:30
7:30
8:00
9:00
9:50
10:00	10:00
11:00
11:45	11:45	11:45
12:00		12:00
12:10
13:00	13:00
13:15	13:15	13:15
14:00*	14:00	14:00
14:15
14:30
15:00
15:25
15:30
16:30	16:30
18:00	18:00	18:00
19:00
19:30	19:30	19:30
20:00
20:15	20:15	20:15
21:00*	21:00
21:15		21:15
22:15	22:15	22:15

❗Se tes problemas para visualizar a táboa, proba a facelo dende un ordenador!
Lenda:
*Só en período lectivo da USC (de setembro a xuño).
En azul: o bus continúa ata A Coruña / Betanzos.
En vermello: o bus continúa ata Frades.
En verde: o bus continúa ata Porto Avieira.
En amarelo: o bus remata en Sigüeiro.

Podemos observar que o servizo ata Sigüeiro prestado pola liña cara A Coruña mantense como estaba ata o de agora, con trece viaxes de ida e once de volta de luns a venres, seis os sábados e cinco os domingos e festivos. Esta diferenza de viaxes nos días laborables é debido a que a actual XG517 tiña incluídas tres viaxes dende a rúa da Rosa (ás 11:45, 13:15 e 20:15 h) que agora pasan á XG800 para ser operadas tamén os sábados, domingos e festivos.

En último lugar, cabe destacar que as saídas dende Santiago realizaranse en ambas as dúas concesións dende a estación de autobuses, se ben mentres que na XG800 os buses irán despois polo centro (r/ da Rosa, Virxe da Cerca, San Roque, Salgueiriños...), na XG817 circularán, dende a estación, directamente a Salgueiriños e á estrada N-550. Con todo, está previsto o traslado á nova Intermodal para agosto de 2020.

«Rodeo» polo centro da cidade das liñas da XG800.

Fontes:
Mr. Vigo
Consellería de infraestruturas e Mobilidade
La Voz de Galicia
XG800: anteproxecto
XG800: anexos
XG817: anteproxecto
XG817: anexos
Fotos:
El Portal del Autobús
Monbus
Consellería de Infraestruturas e Mobilidade

Avistado un Citaro L en probas

O pasado luns «pillamos» en Virxe da Cerca a un novo autobús en probas. Trátase dun Mercedes-Benz Citaro L, de tres portas e 15 metros de lonxitude. No seu interior ían dous condutores de Tralusa (un conducindo e outro de pé ao seu lado) e o que parecía ser un técnico asesor.

Este vehículo pertence ao Grupo Monbus (propietario de Tralusa) e tivo varios destinos. Un dos últimos foi Sabadell (Barcelona), onde cubriu un traxecto substitutivo por obras en Renfe. Chegou a Compostela en xuño para formar parte dos servizos lanzadeira para O Son do Camiño e o concerto de Alejandro Sanz, e parece que a súa estadía está a ser prolongada para poñelo a proba.

O 1817 en Sabadell.

Os seus 15 metros converteríano, no caso de que comezara a prestar servizo na cidade, no bus máis longo de toda a frota. Os vehículos máis longos ata o de agora andan en torno aos 12 m. Porén, ben sabido é que a fisionomía de Compostela non está preparada para vehículos destas dimensións. Un dos puntos máis conflitivos é a curva das Rodas:

#EstáPasando [9.30] | Lo de todas las mañanas en San Roque. Las maniobras de los autobuses en la curva de As Rodas son un espectáculo. pic.twitter.com/VoIjxN465K

— La Voz de Santiago (@vozdesantiago) 29 de xaneiro de 2019

O Citaro L nas lanzadeiras ao Monte do Gozo.

Con todo, cabe a posibilidade de que este novo autobús estivera sendo probado para destinalo á ruta do aeroporto de Lavacolla, a futura #LiñaAP que o Concello terá que xestionar a partir de decembro coa implantación do novo Plan de transporte da Xunta. Neste caso a lonxitude si estaría xustificada, xa que o percorrido deste servizo que unirá a Estación Intermodal coa terminal discorre por vías periféricas adaptadas a vehículos longos.

O 1917 en Alcalá e
en Santiago.

Guiándonos pola súa matrícula e a través de ferramentas online, podemos saber que foi matriculado en agosto de 2014, polo que este Citaro L cumprirá o lustro nos vindeiros días. Tería a honra de converterse no vehículo máis novo de Tralusa, seguido do Citaro adquirido o ano pasado, de algo máis de oito anos.

Por facer memoria...
Os últimos vehículos cen por cen novos do transporte urbano son os tres Citaro K que entraron en servizo no 2012, que son propiedade do Concello e foron cofinanciados polos Fondos FEDER da Unión Europea. Dende aquela, uníronse á frota en torno a dez vehículos procedentes de Alcalá de Henares (varios Scania CS40 City II, outros Scania N270UB e Citaros de primeira xeración). No verán de 2018 incorporouse un Citaro procedente do aeroporto de El Prat e agora, no de 2019, veremos que acontece con este pequeno gran xigante, o Citaro L.

Fotos: MiQuel Segura, El Intercambiador, asannei e elaboración propia

Camiño á lexislatura da mobilidade: as propostas dos partidos

Se hai uns días resumiamos as medidas impulsadas nesta lexislatura en prol dunha mellor mobilidade e a pasividade ante a situación do transporte público, hoxe examinaremos polo miúdo as propostas dos partidos candidatos a alcaldía de cara ao 26-M. Esta pequena análise é froito do contido dos propios programas electorais, así como das declaracións dos seus candidatos e candidatas en debates e entrevistas nos medios de comunicación. Os sete aspirantes a alcaldía son: CA, PP, PSdeG-PSOE, BNG, Cs, CxG e VOX (deste último non atopamos información relativa ao tema que nos incumbe).

Compostela Aberta (CA)

Fragmento de O Viso, o xornal de CA.

O partido do candidato á reelección, Martiño Noriega, avoga por manter a liña destes catro últimos anos, priorizando sempre as mobilidades peonil e ciclista xunto co transporte público fronte ao vehículo privado. As medidas máis destacadas do programa pasan por peonalizar e humanizar rúas e reducir a presión do tráfico a través de plans de calmado como o que xa se implementou no Ensanche. Tamén contempla a redacción dun Plan de Mobilidade a nivel metropolitano que analice os desprazamentos da cidadanía e consiga reducir o uso do vehículo privado.

En relación ao transporte público, a liña estratéxica 6 di textualmente: «Mellorar o transporte público e promover o seu uso, tanto o autobús urbano coma
o metropolitano, cun servizo eficiente como medida alternativa ao automóbil». Como exemplos, cítase a introdución de rutas a demanda con microbuses para o rural (contempladas xa no novo contrato), buses máis pequenos e con maiores frecuencias para a cidade e a ansiada instalación dun sistema de aviso de próxima parada no interior dos vehículos, ademais da mellora da información nas paradas.

Nos distintos debates, Martiño Noriega fixo fincapé en que o novo contrato do transporte urbano «xa está deseñado, coas liñas caracterizadas e nestes momentos está na Administración [na Xunta] á espera de ser lanzado». Aproveitou para salientar a boa xestión dos aparcadoiros de borde durante o mandato (a construción do da avda. de Ferrol e o aumento do uso do de Santa Marta, que chega ata o 90% da ocupación, segundo el) e o impulso de iniciativas como Colecamiños, para que a rapazada poida ir de forma segura á escola a pé. Afirmou que «o transporte metropolitano da Xunta leva fracasando anos» e que a solución pasa por outros modelos, como a fusión e a coordinación entre concellos.

Partido Popular (PP)

No ámbito da mobilidade, o programa do PP de Agustín Hernández coincide con CA na gran maioría de puntos importantes. Avoga pola urxente licitación do novo contrato do transporte urbano para poder renovar a frota. Entra algo máis en detalle, especificando que tamén se mellorará a app móbil e o resto de vías informativas ao usuario. Pretenden estender a gratuidade do bus urbano (actualmente de balde só para pensionistas) aos mozos e mozas menores de 19 anos, de igual xeito que fai a Xunta no transporte metropolitano a través da TMG «Xente Nova».

Aparcadoiros de borde nunha das cláusulas do
Contrato Capital de Agustín Hernández.

Cítase tamén a ampliación do transporte público ao rural. A aqueles lugares de escasa demanda, exponse un transporte á demanda ou a posibilidade de implantar o modelo do bus escolar compartido, en marcha en Galicia dende o ano pasado. Pretende adecuar os horarios do bus ao aeroporto ás necesidades reais dos usuarios e mesmo contemplar a posible conexión ferroviaria. Finalmente, e non por iso menos importante, o PP inclúe no seu programa a creación de carrís bus, tan necesarios nalgúns puntos da cidade, e a renovación completa das marquesiñas.

Nos debates e entrevistas, Agustín Hernández anunciou a elaboración dun novo Plan de Mobilidade e outro Plan de Aparcadoiros Disuasorios «realista, financiado e asequible», dándolle prioridade ao proxectado no Campus Sur. Tamén destacou en varias ocasións a necesidade de ampliar as peonalizacións, pero non indicou a que lugares.

Partido dos Socialistas de Galicia (PSdeG-PSOE)

O actual SAE presenta erros
nos tempos de chegada, que son
aínda peores na app. Cando indica
«Saída», poden quedar ata 5 min.

No tema que nos atinxe, o programa electoral do PSdeG-PSOE de Xosé Sánchez Bugallo é o máis completo e específico. Fala, como o resto dos partidos, do novo concurso da prestación do servizo de transporte urbano, renovando a frota para convertela en accesible e en máis respectuosa co medioambiente. Ademais, contempla tamén a renovación do SAE (Sistema de Axuda á Explotación), o sistema que nos permite saber o paso exacto do bus por cada parada, e que na actualidade deixa moito que desexar. Bugallo di comprometerse a instalar, polo menos, 40 novos postes informativos ao longo do mandato, así como a instalar o sistema de aviso de paradas no interior dos buses. 

Así mesmo, o programa fala de carrís bus e dun sistema de preferencia en cruces para as liñas de maior utilización (1, 5, 6 e C11), baixo o marco dun novo Plan de Mobilidade 2020 - 2030. Ao igual que o PP, non se especifica o lugar de implantación do carril bus, só se di que «por onde circulan a maior parte das liñas urbanas». Para o rural, transporte a demanda ou circuítos con autobuses que cubran varias parroquias á vez. É nelas onde se expón que TUSSA realice un seguimento continuado do estado de conservación das marquesiñas, limpándoas e manténdoas en bo estado. 

Nos debates, Xosé S. Bugallo defendeu a creación dun Consorcio Metropolitano de Transportes, no que participarían os Concellos e a Xunta para coordinar o transporte metropolitano. Neste aspecto, prevé crear unha liña de bus Brión - Polígono do Tambre que dea servizo a todas as localidades intermedias e extensible ata Sigüeiro. No bus do aeroporto, avoga pola supresión de paradas e o aumento de frecuencias para reducir o tempo de viaxe.

Servizo de aluguer de bicis que Bugallo impulsou
na súa última lexislatura.

Nos debates, Bugallo insistiu na urxente renovación da frota de autobuses de «14 anos de antigüidade», así como na creación de diversos aparcadoiros de borde (Cruceiro da Coruña, San Lázaro, Castiñeiriño, A Rocha e Hospital Clínico) conectados eficientemente a través do bus urbano. No mundo ciclista, aposta por seguir impulsando unha mellor convivencia entre coche e bici así como recuperar o servizo de aluguer de bicicletas.

Bloque Nacionalista Galego (BNG)

Na actualidade só hai servizo de bus nocturno
durante as festas da Ascensión e o Apóstolo.

O partido de Goretti Sanmartín propón medidas que ningún outro partido contempla no seu programa, pero non por iso menos necesarias. En primeiro lugar, a creación dun servizo de buses nocturno durante todas as noites da semana e con horarios especiais os fins de semana e festivos que conecte o centro coa periferia. O programa fala tamén de «dar prioridade ao autobús urbano e comarcal» a través da mellora de frecuencias, e mesmo de estudar a viabilidade da conexión ferroviaria con municipios veciños como Bertamiráns.

Mapa metrominuto de Pontevedra, modelo que o BNG
pretende instaurar en Compostela.

O BNG avoga pola creación de intercambiadores de transporte nos parkings de borde, que deben ampliarse. Para os ciclistas, proponse a creación de carrís bici nas entradas do Camiño na cidade e interurbanos con localidades veciñas, como o que demanda Composcleta co Milladoiro. E para os peóns, a creación dun mapa metrominuto, como o de Pontevedra, para saber cal é a distancia e tempo de percorrido a pé dun lugar a outro con facilidade. O BNG é o único que partido que fai referencia á adecuación das paradas dos vehículos de transporte público, xa que non é posible acadar a accesibilidade universal só cos vehículos accesibles; as paradas tamén teñen que selo.

Nos medios de comunicación, Goretti Sanmartín insistiu na idea básica de que para a mobilidade en Compostela debe priorizarse, de maior a menor rango, do seguinte xeito: peón, bicicleta, transporte público, vehículo privado. Fixo fincapé nas escasas frecuencias horarias do bus durante as fins de semana (case inexistentes no rural) e na necesidade do bus nocturno nunha cidade universitaria. Para rematar, recalcou a necesidade de construír dous aparcadoiros o antes posible: o do Campus Sur para dar servizo ao pequeno comercio do Ensanche e o de Belvís, para a Praza de Abastos.

Ciudadanos (Cs)
A candidata de Cs Santiago, María Vilas, aspira a entrar na corporación con nada  máis e nada menos que tres que concelleiros, tal e como lle contou o outro día na Ser a Luís Pardo. A pesar de non ser tratada a mobilidade nas súas entrevistas e de non ter participado nos debates co resto de candidatos, o programa de Ciudadanos si conta con algúns puntos destacables.

A tecnoloxía NFC permite pagar o autobús co móbil.
Ciudadanos quere implantar en Santiago este método
de pago.

No relativo ao transporte público, como o resto dos grupos, propón a reordenación das liñas e o aumento de frecuencias, así como a extensión do bus ao rural. Para lograr a maior efectividade posible nesta remodelación, defenden o uso do Big Data neste aspecto, que sen dúbida é o mellor xeito de coñecer as rutinas e o xeito de moverse da cidadanía. De feito, dende finais do ano pasado, a EMT de Madrid comezou a usar o Big Data de Moovit para tentar mellorar os seus servizos. 

Queren modernizar a frota de buses en aras de electrificala, pero a proposta soa utópica, xa que habería que establecer en polo menos, unha das cabeceiras de cada liña, un punto de recarga. Iso si, pretenden mellorar a velocidade media na rede a través de prioridade semafórica. Todo isto iría complementado cunha app móbil que, a parte de para consultar os percorridos e paradas, serviría para abonar os billetes e bonos!

Compromiso por Galicia (CxG)
O partido liderado por Xoán Bascuas é o único que, máis aló de manifestar o seu desexo de remodelar as liñas de autobús, é un pouco máis concreto: especifican que o actual sistema radial debe ser substituído por un con dous intercambiadores que, unidos á Intermodal, serán conectados entre si a través de só dúas liñas. Destes intercambiadores partirán as liñas cara os diferentes barrios, así como algúns circulares de longo percorrido (supoñemos que similares aos actuais C2 e C4). 

Sistema de aviso de próxima parada nun bus
urbano da Coruña.

Falan tamén da necesidade da instalación dun sistema de aviso acústico e visual de cada parada no interior dos buses. Chama a atención que sexa o único grupo político que nomee a inexistencia en España dunha Lei de Financiamento do Transporte Urbano. Aínda que aseguren instar ao Goberno para a súa elaboración —moi improbable—, nós, polo menos, temos en conta o detalle e a vontade.

Conclusións
Se aínda quedaba algunha dúbida, tras a campaña electoral confirmouse que o vindeiro mandato será o da mobilidade. Todos os partidos coinciden na remodelación das liñas e da necesidade de que cheguen ao rural, así como na construción de máis aparcadoiros de borde. Agora ben, hai outras cuestións que só algúns deles, simplemente, nomean e que non deixa de ser preocupante, como por exemplo a accesibilización de paradas (BNG), o sistema de aviso sonoro e acústico (CA, PSdeG-PSOE e CxG), o uso do Big Data (Cs) ou a renovación do SAE (PSdeG-PSOE).

Fontes de información:
Compostela Aberta (programa electoral)
Populares de Santiago (programa electoral)
PSdeG-PSOE Santiago (programa electoral)
BNG Compostela (programa electoral)
Ciudadanos Santiago (programa electoral)
Compromiso por Galicia Santiago (programa electoral)
Compromiso por Galicia (propostas)
Xeoportal Concello de Santiago
Cadena SER (debate infraestruturas)
Diario de Madrid
La Voz de Galicia (debate electoral)
Correo TV (debate electoral)