O transporte urbano tamén se adapta ao coronavirus: #QuedaNaCasa

🦠TODA A INFORMACIÓN RELATIVA AO COVID-19 ACTUALIZADA NESTE FÍO DA NOSA CONTA DE TWITTER🦠

[Actualizado a 16/03]

SÓ SE PODERÁ PAGAR CON TARXETA, QUEDA ANULADO O PAGO EN EFECTIVO a partir do XOVES 19 DE MARZO. Nestes días estanse a recolocar as canceladoras nas portas traseiras dos autobuses. Deste xeito, ao non poder pagar en efectivo, habilitaranse tres puntos para a compra e recarga das tarxetas ubicados en: praza de Galicia (ferretería), rúa Lisboa (preto da parada de taxis) e avda. de Vilagarcía nº 28. Ambos os tres puntos se corresponden cunha parada do transporte urbano:

Clica aquí se non podes visualizar correctamente o mapa

Na rolda de prensa tras a Xunta de Goberno, o alcalde Xosé A. Sánchez Bugallo indicou que o xoves haberá unha nova xuntanza na que, moi probablemente, se reaxustarán os horarios do bus urbano para adaptalos á escasa demanda existente durante estes días. Permaneceremos atentos.

Primeira versión do post [domingo 15/03]:

Parecía afastado hai tan só unha semana, pero o certo é que chegou para quedarse (polo menos durante os próximos quince días). O coronavirus xa forma parte do noso día a día. Dende o pasado xoves no que o presidente Feijóo anunciaba o cese da actividade docente ata a publicación do Real Decreto que establece o estado de alarma a partir do domingo, a poboación asistiu a un goteo constante de cese das actividades económicas. Finalmente, vémonos obrigados a quedar nas nosas casas para frear a expansión do virus e evitar o colapso do noso sistema sanitario.

Recomendacións da Xunta para
o uso do transporte público.

Malia isto hai unha serie de servizos que por seren imprescindibles continúan a continuar con normalidade, polo menos con toda a normalidade posible nestas circunstancias. Un deles é o transporte urbano. O Real Decreto deixaba a súa xestión en mans dos concellos, e en Santiago tomouse a decisión de mantelo ao cento por cento, agás algunhas excepcións puntuais.

Considerámolo obvio a estas alturas mais incidimos: #QuedaNaCasa. O emprego do bus urbano só está xustificado para aquelas persoas que non interrompen os seus traballos e aos que estes días agradecemos máis ca nunca a súa labor: persoal dos hospitais, do servizo de limpeza, dos supermercados... e do transporte urbano. TUSSA porá en vigor as seguintes medidas a partir do luns 16 para garantir a seguridade dos condutores/as no desempeño da súa labor.

Medidas xerais para toda a rede
➣ Só poderán viaxar en cada bus 30 persoas como máximo para evitar aglomeracións (que serán máis ca improbables durante o estado de alarma...).

Unhas cintas asegura o espazo
de seguridade do condutor/a.

➣ Haberá unha cinta de separación entre os asentos dianteiros e o posto de condución. Esta medida foi adoptada xa en moitas outras cidades do Estado co obxectivo de limitar ao mínimo o contacto entre condutor e cliente.

➣ Accederase aos autobuses pola porta central. As indicacións textuais de TUSSA indican que «Os usuarios deberán validar o seu título de viaxe dende a parte de atrás do condutor, ou no seu caso deixar a súa tarxeta ou moedas no punto habilitado para evitar o contacto co condutor». O lóxico sería que se trasladara a canceladora á carón da porta traseira. Aínda que teñamos serias dúbidas de se se realizará isto, resulta ser o lóxico se vai haber unha cinta separadora.

➣ Os condutores/as deben empregar luvas. Comezaron a facelo xa o domingo.

Mantéñense os horarios, pero con pequenos reaxustes
Practicamente a totalidade da frota sairá ás rúas (menos un ou dous buses) durante estes días de corentena. Iso si, adaptaranse algúns servizos á escasa demanda existente:

➣ #Liña8: elimínase o bus de reforzo que circula polas mañás, pasando de 3 a 2 vehículos que operarán a liña durante todo o día. Deste xeito, os horarios quedarán así:

Saídas C. Vilares → Vidán: de 7:00 a 22:30 (cada 30 min).

Saídas de Vidán → C. Vilares: de 7:30 a 22:30 (cada 30 min).

Saídas Tanatorio → Vidán: as mesmas que nos horarios actuais.

Saídas Vidán → Tanatorio: 7:30 8:00 8:30 9:00 10:00 10:30 12:00 12:30 13:00 14:30 15:00 16:30 17:00 18:30 19:00 20:30 21:00 21:30 22:00 22:30

Saídas de Vidán con prolongación aos Vilares: 9:30 14:00 16:00 20:00

➣ #Liña15: mesmos horarios, pero os servizos rematarán na avda. de Barcelona en vez de no Campus Sur, tal e como se fai durante os períodos non lectivos.

➣ [Actualización a 16/03] → #LiñaP2: suprímense os servizos de reforzo que rematan na pza. de Vigo. Son as saídas de Ortoño das 7:20 e 8:00.

➣ Liña P3: elimínase o servizo específico que ía dende a pza. de Galicia ata o entorno educativo de Lamas de Abade, así como os pasos por alí dos buses da propia liña P3 no seu percorrido cara Valle Inclán ou A Susana. Ademais, elimínase tamén o bus de reforzo das mañás e do mediodía. TUSSA non especifica os novos horarios, pero segundo os nosos cálculos quedarían así:

Saídas Valle Inclán → A Susana: 8:20 10:00 11:15 12:15 13:30 15:00

Saídas A Susana → Valle Inclán: 7:45 9:00 10:45 11:45 13:00 14:05 15:30

A partir das 16:00 h, os servizos continuarían cos seus horarios habituais, saíndo durante as tardes dende a pza. de Galicia.

➣ #LiñaP4: cremos que a información ofrecida por TUSSA para a liña P4 é confusa. Indícase que funcionará «como lectivo», pero despois se di que sen realizar «o servizo dobre ao mediodía nin o servizo de tarde». En cristián, entendemos que só se mantén un servizo, o de ida dende A Sionlla ata o centro das 7:20.

Polo de agora, mantéñense tamén todos os servizos ao aeroporto de Empresa Freire e non hai cambios no transporte metropolitano tampouco, segundo o publicado nas webs das empresas concesionarias.

Estas son as únicas restricións que haberá no transporte urbano, polo de agora, durante os días de corentena. Lembrámosvos que podedes seguir actualizados na nosa conta de Twitter @BusCompostela e, concretamente sobre o COVID-19 neste fío.

Fontes de información:
TUSSA
Xunta de Galicia
Boletín Oficial del EstadoConcello de Santiago
Imaxes:
Elaboración propia
Xunta de Galicia - CIM
Mapa:
Elaboración propia a través de My Google Maps

O Concello acometerá modificacións puntuais na mobilidade da cidade de cara ao Xacobeo 2021

O Concello publicou o pasado mes o Documento sobre actuacións urxentes no entorno da catedral de Santiago e nas zonas anexas da Cidade Histórica para o ano 2021. Neste manual recóllense unha serie de actuacións básicas que o Goberno local considera imprescindibles de cara ao vindeiro Ano Xacobeo. Trátanse de intervencións menores, de custo non moi elevado, pero necesarias para asegurar o fluxo adecuado dos turistas e visitantes para tentar compatibilizalo co día a día da veciñanza.

No tocante á mobilidade e ao transporte público cítanse algunhas cuestións que ben merecen ser mencionadas neste post: modificacións nas paradas de bus da praza de Galicia, reparto de mercadorías a cargo de TUSSA, relocalización dos trens turísticos e cambios nas liñas por mor da futura reurbanización da rúa dos Concheiros.

Praza de Galicia máis adecuada ás persoas
Xa quedou máis que demostrado durante os últimos anos e no 2021 será peor: a beirarrúa da praza de Galicia non é ancha dabondo como para acoller a todos os viaxeiros que agardan polo bus urbano (alí paran as liñas 5, 6, 7, 12, 13, 15, C5, P3, P4 e P6) mais o do aeroporto. A situación agrávase no verán e por este motivo as decisións que o Concello levará a cabo serán:

➣ O traslado da actual cabeceira da liña de bus ao aeroporto á isleta paralela á rúa da Senra. Dotarase ao espazo do mobiliario urbano preciso para facer efectivo o cambio, é dicir, de marquesiña e un panel de información en tempo real, segundo o Concello. Aínda que polo de agora, lembramos, os buses ao aeroporto de Freire non contan con SAE pero, como xa adiantamos hai meses, é probable que a súa xestión sexa asumida directamente por Raxoi para incorporalos ao transporte urbano.

Futura localización da parada do bus ao aeroporto.

➣ Ampliación das beirarrúas e mellora da accesibilidade nos pasos de peóns. Tanto a beirarrúa da parada 409 (ferretería) como a da 410 (Massimo Dutti) serán prolongadas e os bordos e o firme de baldosas de cemento serán substituídos por bordos e lousas de granito. Esta é a oportunidade idónea para instalar nunha das paradas máis empregadas de toda a rede o pavimento podotáctil, necesario para as persoas con algunha discapacidade visual e practicamente inexistente en Compostela.

É escaso o número de paradas nas que está
instalado o pavimento podotáctil.

➣ Reforma dos pasos de peóns. Actualmente non son accesibles ao cen por cento. Contan cunha pequena rampla —con demasiada inclinación— que facilita a labor aos usuarios de cadeiras de rodas, mais na práctica non é útil. Por este motivo, o Concello propón accesibilizalos segundo a fórmula do coxín berlinés, é dicir, elevándoos para buscar a comodidade do peón ao non haber elevacións e, de paso, facer reducir a velocidade ao tráfico rodado. 

Aínda que as intencións —facilitar o tránsito do transporte público e o peonil— sexan boas, coidamos que a localización escollida para a nova parada non é a máis axeitada. Ao perder os vehículos ese carril de entrada ao parking, colapsado habitualmente en verán, o taponamento será maior e terá lugar en medio e medio da praza, en vez de nese carril concreto. Deste xeito, pódese ver interrompido o tráfico procedente tanto da Senra como de Virxe da Cerca ao non poder circular por mor do atasco que terá lugar nos carrís de paso da praza. En definitiva, que se non se acompaña a medida dun plan de redución do tráfico no centro da cidade, o remedio pode ser peor ca enfermidade.

Por non comentar o feito de que nun contexto de atasco, o bus do aeroporto non podería efectuar a saída desde a nova parada ao estar a zona colapsada polos turismos que tratan de acceder ao aparcadoiro subterráneo.

Reparto de mercadorías no Casco Antigo
O estado do pavimento da zona histórica está esnaquizado, así como diversas fontes do recinto do intramuros, por mor do paso de grandes camións de carga e descarga. Neste sentido, o Concello expón establecer unha ou varias zonas na fronteira da améndoa nas que realizar as descargas, que logo serían entregadas ao destinatario final mediante pequenos vehículos eléctricos, ben a través de TUSSA ou mediante unha empresa externa. Esta medida iría acompañada dunha redución no horario de CeD, que se estende ata as 10:30 h nalgunha zona.

Trens turísticos fóra do Obradoiro

O dos trens turísticos é outro dos sen sentidos vixente na actualidade: en verán, un tren de tres vagóns (os da ruta monumental) percorre cada media hora a rúa de San Francisco ata chegar ao Obradoiro, ao que se suma outro máis nalgunhas horas puntuais (o da ruta dos parques). Agora o Concello quere limitar o itinerario desta atracción turística ata a dársena de Xoán XXIII ou «outra localización máis axeitada». Xa era hora.

As [ansiadas] obras de reurbanización en Concheiros
Este ano darán comezo as tan demandadas obras de reurbanización da rúa dos Concheiros. Desde que se semipeonalizou San Pedro en 2013, só discorre por estas dúas rúas a #LiñaC11, que se verá desviada mentres duren os traballos. No documento indícase nun par de parágrafos que os percorridos alternativos (previsiblemente por San Roque, Pastoriza, Anxo Casal e Rodríguez de Viguri) suporán un sobrecusto para Tralusa que «deberá recibir a correspondente contía compensatoria».

Supoñemos que, como xa se ten feito noutras ocasións, non se reforzará o servizo da #LiñaC11 cun bus máis durante o desvío. Porén, o non facelo implicará non cumprir a frecuencia de 12 min establecida para a ruta, que non descartamos que sexa ampliada a 15. Xorden tamén dúbidas sobre o encaixe que terán estas obras no novo mapa de liñas que se pretende licitar no primeiro trimestre deste 2020.

Como curiosidade, lemos onte en La Voz de Galicia as alteracións no tráfico previstas de cara ás obras na avenida de Lugo, á altura da rotonda dos Concheiros, executadas pola Xunta dentro do plan de mellora das entradas do Camiño na cidade. Quedamos á agarda do que comunique o Pazo de Raxoi, pero parece ser que as liñas que pasen pola zona (L6, 9, 13, C2, C4, C5, C6 e C11) van ter que verse desviadas mentres duren os traballos.

Fontes:
Concello de Santiago
La Voz de Galicia
Google Maps

Clara Campoamor terá carril bus-taxi

Chíos da oposición despois
de coñecer o proxecto de CA.

Os accesos á futura estación de autobuses a través do vial Clara Campoamor foi un dos asuntos que avivou as confrontacións entre o anterior executivo local de Compostela Aberta e o resto de candidatos durante a campaña electoral. Daquela o PSdeG xa o deixaba claro: no caso de facerse coa alcaldía paralizarían o proxecto do grupo de Martiño Noriega, que cualificaban de «disparate». E o cambio acaba de chegar porque o pasado luns foi presentada a nova proposta de reurbanización dos socialistas.

Antecedentes
As reticencias por parte dos de Bugallo viñan condicionadas, principalmente, polo número de carrís. CA contemplaba reducir os catro actuais a dous para converter Clara Campoamor nun «bulevar urbano», con carrís bici en ambas marxes e límite de velocidade máximo de 30 km/h para os vehículos. Ademais, defendían que o acceso á estación debería

Recreación virtual da rotonda.

ser regulado por semáforos e non a través dunha rotonda, como sostiña a oposición e a conselleira de Mobilidade, Ethel Vázquez. Tras a presentación do proxecto, a novidade vén dada en que os cambios con respecto ao anterior son, máis ben, menores. Imos velos.



Tres carrís: dous para vehículos e un para buses e taxis
Os carrís son a principal variación no novo deseño do viario. A través da redución da franxa axardinada máis próxima á estación e do ancho das beirarrúas introdúcese un carril bus-taxi dun único sentido (Sar -> Pontepedriña). Deste xeito, preténdese que os buses teñan prioridade para entrar e saír da terminal ao non ter que agardar a que un semáforo se poña en verde. Isto supón axilizar de xeito notable o fluxo de autocares da terminal, especialmente en horas punta onde chegan a acumularse ata dez, como acontece actualmente na de San Caetano.

Unha das dúas capturas facilitadas polo Concello.

A cara negativa deste carril exclusivo é que obriga a dar un rodeo aos buses que veñan polo Castiñeiriño, que terán que circular por Santiago de Cuba, túnel do Hórreo e avenida de Lugo para incorporarse a Clara Campoamor pola rotonda de Sar e poder acceder así á Intermodal. Esta volta supón, máis ou menos, un incremento do tempo de viaxe duns 5-7 min. Deste mesmo xeito, os buses que saian da terminal en dirección norte terán que ir dar a volta á xa de por si saturada rotonda de Pontepedriña.

O carril bus de Clara Campoamor será o terceiro da cidade, uníndose aos existentes no Hórreo e na Rosa. Este último, na práctica, non é máis ca unha «parada ampla» para o transporte metropolitano, posto que non facilita per se a circulación de autobuses. É máis, o habitual é que estean dous ou tres autocares estacionados nel e cando vén o urbano teña que adiantalos polo carril dos coches.

Os dous carrís bici xuntos
No proxecto de CA, os carrís bici estaban situados un a cada beira do vial, no mesmo sentido de circulación que os coches. No novo, trasládanse ambos á marxe máis próxima ás Brañas do Sar para que o que discorría a carón da estación non interrompa a entrada e saída de autobuses. Estarán separados con barreiras físicas do tráfico rodado.

Sen cambios significativos
Polo resto, non hai máis novidades dunha proposta á outra. Os carrís para coches seguirán a ser dous e limitados a 30 km/h e, segundo Bugallo, non se descarta a instalación dun radar no caso de ser preciso. Mantense tamén a praza peonil proxectada dende un primeiro momento, na que convivirán vehículos e peóns de xeito similar a como o fan no cruce de Montero Ríos con Xeneral Pardiñas e a como o farán no de Concheiros. Así mesmo, queda descartada definitivamente a opción da gran rotonda como método de acceso que a Xunta e o propio PSOE defendían no seu día.

Bus urbano en Clara Campoamor
No único plano de calidade deficiente facilitado polo Concello pódese apreciar que se manteñen os espazos reservados para o bus urbano, aínda que nas liñas expostas no Xeoportal non constara ningunha con itinerario por Clara Campoamor. Todo parece indicar que este será un dos asuntos a resolver na «revisión» que os socialistas queren dar ao prego de condicións da nova concesión antes de sacala a concurso.

Futura ubicación das paradas do bus urbano
(captura do proxecto de CA).

Os lugares reservados ao transporte urbano son dous, un en cada extremo da vía. En dirección Sar, o bosquexo recolle unha parada con baía o suficientemente grande como para albergar dous autobuses á vez, a continuación da praza peonil. Segundo a lenda, habilitaranse dúas marquesiñas. Nese mesmo punto pero na beirarrúa de en fronte, cara Pontepedriña, hai un espazo para dous buses diante da parada de taxis, a simple vista menos accesible e sen resgardo algún no caso de choiva. Habería que sumar o posible tráfico de:

➢ Os autobuses do aeroporto da futura #LiñaAP que, de non cambiar nada, terán o Hórreo (zona da escalinata) como cabeceira.

➢ O tráfico relacionado co transporte metropolitano que ata o de agora penetraba na rúa da Rosa. Está previsto trasladalo ao entorno da Intermodal e é probable que se reparta entre dous puntos: o carril bus da rúa do Hórreo (infrautilizado actualmente) e as propias dársenas da nova estación.

➢ Os autocares que presten servizos discrecionais. Poderían agardar polos seus viaxeiros nas paradas do transporte urbano de Clara Campoamor, no carril bus do Hórreo ou no interior da terminal.

Coa estación de autobuses e a pasarela xa en construción, o tempo aprema e a previsión do goberno local é que as grúas poidan estar en acción en xaneiro. É obvio que haberá que cortar Clara Campoamor durante os traballos polo que se aproveitará a ocasión para concienciar aos condutores sobre o uso do túnel do Hórreo como viario alternativo, xa que pode soportar aínda 20.000 vehículos máis ao día. Todo deberá estar rematado para agosto do ano que vén, data aproximada da posta en funcionamento da nova estación, a falta de que este mesmo mes saia á luz o proxecto básico de remodelación da estación de tren.

Fontes de información:
La Voz de Galicia
Compostela Aberta
Concello de Santiago (1ª proposta)
Concello de Santiago (2ª proposta)
Cadena COPE
El Correo Gallego
Bus Compostela
Imaxes:
Twitter (@PopularesStgo)
Twitter (@psdegsantiago)
Concello de Santiago
Bus Compostela

Sánchez Bugallo: «Eu non coñezo ningún Plan de Transporte»

O anterior goberno local de Compostela Aberta tiña marcado o 2020 como data da posta en funcionamento da nova concesión do transporte urbano, coincidindo coa entrada en vigor do Plan de Transporte Público de Galicia (PTPG) da Xunta e coa asunción por parte do Concello da ruta ao aeroporto de Lavacolla. Agora o novo rexedor, Xosé A. Sánchez Bugallo, afirma en Compostela en la onda que non ten constancia de ningún Plan de Transporte. Pola súa banda, o novo concelleiro de Mobilidade, Gonzalo Muíños, prefire non marcar prazos para a renovación da frota, que considera imprescindible.

Todo parece indicar que a reestruturación das liñas e a rexeneración dos autobuses van ter que esperar —aínda— un tempo máis. O alcalde convocou unha reunión a semana que vén para «ver toda a documentación sobre o transporte para analizar en que situación se atopa». Encargoulle a Muíños a busca de todos os arquivos e informes relacionados co tema para poder coñecer en detalle en que fase se atopa o transporte urbano da cidade.

Escrito da Xunta
Bugallo contou que o único indicio co que conta polo de agora é un escrito que a Xunta enviou ao Concello. Nel especifícanse dúas cuestións clave de cara a 2020:

Terá a #LiñaAP autobuses adaptados
con portamaletas como os de agora...?

➢ Subrogación do persoal de Empresa Freire: como avanzabamos en maio, o Concello xestionará a partir de 2020 a ruta do aeroporto, ata agora operada por Freire, como unha liña máis do transporte urbano (#LiñaAP). Deste xeito, deberá subrogar ao persoal.

➢ Conexións co rural: segundo Bugallo, o escrito expoñía a obriga do Concello de facerse cargo das conexións de bus coas parroquias a partir de decembro, mes no que se prevé a implantación do PTPG da Xunta. Como para ese mes é máis que probable que non estea en marcha a nova licitación, é probable que o Concello teña que buscar un parche temporal para cumprir co que se lle esixe.

O rexedor mostrouse crítico coa intención da Xunta de trasladar a cabeceira dos buses metropolitanos da Rosa ao carril bus do Hórreo: «Para que fixemos o túnel do Hórreo? [...] Tiña un obxectivo, que era quitar o tráfico de arriba e metelo por abaixo para recuperar o Hórreo e integrar a estación do AVE co Ensanche». Bugallo non oculta as súas dúbidas: «Non sei se iso é compatible con meter todos os autobuses pola parte de arriba do Hórreo».

Primeiras declaracións do novo concelleiro de Mobilidade

Algúns dos autobuses teñen máis
de 15 anos de antigüidade, como é
o caso do 1959.

O novo concelleiro de Mobilidade, Seguridade Cidadá e Festas, Gonzalo Muíños, fixo en Compostela en la onda as súas primeiras declaracións sobre o transporte urbano dende que está no cargo. Considera que a renovación da frota de autobuses debe levarse a cabo «si ou si», pero tendo en conta que non é un proceso que se leve a cabo «dun día para outro». Expresou tamén a súa intención de estudar a viabilidade de volver a poñer en funcionamento o servizo de aluguer de bicicletas, que chegou a contar con 16 estacións (10 na cidade e 6 nos campus universitarios).

Fonte de información:
Compostela en la onda

Camiño á lexislatura da mobilidade: as propostas dos partidos

Se hai uns días resumiamos as medidas impulsadas nesta lexislatura en prol dunha mellor mobilidade e a pasividade ante a situación do transporte público, hoxe examinaremos polo miúdo as propostas dos partidos candidatos a alcaldía de cara ao 26-M. Esta pequena análise é froito do contido dos propios programas electorais, así como das declaracións dos seus candidatos e candidatas en debates e entrevistas nos medios de comunicación. Os sete aspirantes a alcaldía son: CA, PP, PSdeG-PSOE, BNG, Cs, CxG e VOX (deste último non atopamos información relativa ao tema que nos incumbe).

Compostela Aberta (CA)

Fragmento de O Viso, o xornal de CA.

O partido do candidato á reelección, Martiño Noriega, avoga por manter a liña destes catro últimos anos, priorizando sempre as mobilidades peonil e ciclista xunto co transporte público fronte ao vehículo privado. As medidas máis destacadas do programa pasan por peonalizar e humanizar rúas e reducir a presión do tráfico a través de plans de calmado como o que xa se implementou no Ensanche. Tamén contempla a redacción dun Plan de Mobilidade a nivel metropolitano que analice os desprazamentos da cidadanía e consiga reducir o uso do vehículo privado.

En relación ao transporte público, a liña estratéxica 6 di textualmente: «Mellorar o transporte público e promover o seu uso, tanto o autobús urbano coma
o metropolitano, cun servizo eficiente como medida alternativa ao automóbil». Como exemplos, cítase a introdución de rutas a demanda con microbuses para o rural (contempladas xa no novo contrato), buses máis pequenos e con maiores frecuencias para a cidade e a ansiada instalación dun sistema de aviso de próxima parada no interior dos vehículos, ademais da mellora da información nas paradas.

Nos distintos debates, Martiño Noriega fixo fincapé en que o novo contrato do transporte urbano «xa está deseñado, coas liñas caracterizadas e nestes momentos está na Administración [na Xunta] á espera de ser lanzado». Aproveitou para salientar a boa xestión dos aparcadoiros de borde durante o mandato (a construción do da avda. de Ferrol e o aumento do uso do de Santa Marta, que chega ata o 90% da ocupación, segundo el) e o impulso de iniciativas como Colecamiños, para que a rapazada poida ir de forma segura á escola a pé. Afirmou que «o transporte metropolitano da Xunta leva fracasando anos» e que a solución pasa por outros modelos, como a fusión e a coordinación entre concellos.

Partido Popular (PP)

No ámbito da mobilidade, o programa do PP de Agustín Hernández coincide con CA na gran maioría de puntos importantes. Avoga pola urxente licitación do novo contrato do transporte urbano para poder renovar a frota. Entra algo máis en detalle, especificando que tamén se mellorará a app móbil e o resto de vías informativas ao usuario. Pretenden estender a gratuidade do bus urbano (actualmente de balde só para pensionistas) aos mozos e mozas menores de 19 anos, de igual xeito que fai a Xunta no transporte metropolitano a través da TMG «Xente Nova».

Aparcadoiros de borde nunha das cláusulas do
Contrato Capital de Agustín Hernández.

Cítase tamén a ampliación do transporte público ao rural. A aqueles lugares de escasa demanda, exponse un transporte á demanda ou a posibilidade de implantar o modelo do bus escolar compartido, en marcha en Galicia dende o ano pasado. Pretende adecuar os horarios do bus ao aeroporto ás necesidades reais dos usuarios e mesmo contemplar a posible conexión ferroviaria. Finalmente, e non por iso menos importante, o PP inclúe no seu programa a creación de carrís bus, tan necesarios nalgúns puntos da cidade, e a renovación completa das marquesiñas.

Nos debates e entrevistas, Agustín Hernández anunciou a elaboración dun novo Plan de Mobilidade e outro Plan de Aparcadoiros Disuasorios «realista, financiado e asequible», dándolle prioridade ao proxectado no Campus Sur. Tamén destacou en varias ocasións a necesidade de ampliar as peonalizacións, pero non indicou a que lugares.

Partido dos Socialistas de Galicia (PSdeG-PSOE)

O actual SAE presenta erros
nos tempos de chegada, que son
aínda peores na app. Cando indica
«Saída», poden quedar ata 5 min.

No tema que nos atinxe, o programa electoral do PSdeG-PSOE de Xosé Sánchez Bugallo é o máis completo e específico. Fala, como o resto dos partidos, do novo concurso da prestación do servizo de transporte urbano, renovando a frota para convertela en accesible e en máis respectuosa co medioambiente. Ademais, contempla tamén a renovación do SAE (Sistema de Axuda á Explotación), o sistema que nos permite saber o paso exacto do bus por cada parada, e que na actualidade deixa moito que desexar. Bugallo di comprometerse a instalar, polo menos, 40 novos postes informativos ao longo do mandato, así como a instalar o sistema de aviso de paradas no interior dos buses. 

Así mesmo, o programa fala de carrís bus e dun sistema de preferencia en cruces para as liñas de maior utilización (1, 5, 6 e C11), baixo o marco dun novo Plan de Mobilidade 2020 - 2030. Ao igual que o PP, non se especifica o lugar de implantación do carril bus, só se di que «por onde circulan a maior parte das liñas urbanas». Para o rural, transporte a demanda ou circuítos con autobuses que cubran varias parroquias á vez. É nelas onde se expón que TUSSA realice un seguimento continuado do estado de conservación das marquesiñas, limpándoas e manténdoas en bo estado. 

Nos debates, Xosé S. Bugallo defendeu a creación dun Consorcio Metropolitano de Transportes, no que participarían os Concellos e a Xunta para coordinar o transporte metropolitano. Neste aspecto, prevé crear unha liña de bus Brión - Polígono do Tambre que dea servizo a todas as localidades intermedias e extensible ata Sigüeiro. No bus do aeroporto, avoga pola supresión de paradas e o aumento de frecuencias para reducir o tempo de viaxe.

Servizo de aluguer de bicis que Bugallo impulsou
na súa última lexislatura.

Nos debates, Bugallo insistiu na urxente renovación da frota de autobuses de «14 anos de antigüidade», así como na creación de diversos aparcadoiros de borde (Cruceiro da Coruña, San Lázaro, Castiñeiriño, A Rocha e Hospital Clínico) conectados eficientemente a través do bus urbano. No mundo ciclista, aposta por seguir impulsando unha mellor convivencia entre coche e bici así como recuperar o servizo de aluguer de bicicletas.

Bloque Nacionalista Galego (BNG)

Na actualidade só hai servizo de bus nocturno
durante as festas da Ascensión e o Apóstolo.

O partido de Goretti Sanmartín propón medidas que ningún outro partido contempla no seu programa, pero non por iso menos necesarias. En primeiro lugar, a creación dun servizo de buses nocturno durante todas as noites da semana e con horarios especiais os fins de semana e festivos que conecte o centro coa periferia. O programa fala tamén de «dar prioridade ao autobús urbano e comarcal» a través da mellora de frecuencias, e mesmo de estudar a viabilidade da conexión ferroviaria con municipios veciños como Bertamiráns.

Mapa metrominuto de Pontevedra, modelo que o BNG
pretende instaurar en Compostela.

O BNG avoga pola creación de intercambiadores de transporte nos parkings de borde, que deben ampliarse. Para os ciclistas, proponse a creación de carrís bici nas entradas do Camiño na cidade e interurbanos con localidades veciñas, como o que demanda Composcleta co Milladoiro. E para os peóns, a creación dun mapa metrominuto, como o de Pontevedra, para saber cal é a distancia e tempo de percorrido a pé dun lugar a outro con facilidade. O BNG é o único que partido que fai referencia á adecuación das paradas dos vehículos de transporte público, xa que non é posible acadar a accesibilidade universal só cos vehículos accesibles; as paradas tamén teñen que selo.

Nos medios de comunicación, Goretti Sanmartín insistiu na idea básica de que para a mobilidade en Compostela debe priorizarse, de maior a menor rango, do seguinte xeito: peón, bicicleta, transporte público, vehículo privado. Fixo fincapé nas escasas frecuencias horarias do bus durante as fins de semana (case inexistentes no rural) e na necesidade do bus nocturno nunha cidade universitaria. Para rematar, recalcou a necesidade de construír dous aparcadoiros o antes posible: o do Campus Sur para dar servizo ao pequeno comercio do Ensanche e o de Belvís, para a Praza de Abastos.

Ciudadanos (Cs)
A candidata de Cs Santiago, María Vilas, aspira a entrar na corporación con nada  máis e nada menos que tres que concelleiros, tal e como lle contou o outro día na Ser a Luís Pardo. A pesar de non ser tratada a mobilidade nas súas entrevistas e de non ter participado nos debates co resto de candidatos, o programa de Ciudadanos si conta con algúns puntos destacables.

A tecnoloxía NFC permite pagar o autobús co móbil.
Ciudadanos quere implantar en Santiago este método
de pago.

No relativo ao transporte público, como o resto dos grupos, propón a reordenación das liñas e o aumento de frecuencias, así como a extensión do bus ao rural. Para lograr a maior efectividade posible nesta remodelación, defenden o uso do Big Data neste aspecto, que sen dúbida é o mellor xeito de coñecer as rutinas e o xeito de moverse da cidadanía. De feito, dende finais do ano pasado, a EMT de Madrid comezou a usar o Big Data de Moovit para tentar mellorar os seus servizos. 

Queren modernizar a frota de buses en aras de electrificala, pero a proposta soa utópica, xa que habería que establecer en polo menos, unha das cabeceiras de cada liña, un punto de recarga. Iso si, pretenden mellorar a velocidade media na rede a través de prioridade semafórica. Todo isto iría complementado cunha app móbil que, a parte de para consultar os percorridos e paradas, serviría para abonar os billetes e bonos!

Compromiso por Galicia (CxG)
O partido liderado por Xoán Bascuas é o único que, máis aló de manifestar o seu desexo de remodelar as liñas de autobús, é un pouco máis concreto: especifican que o actual sistema radial debe ser substituído por un con dous intercambiadores que, unidos á Intermodal, serán conectados entre si a través de só dúas liñas. Destes intercambiadores partirán as liñas cara os diferentes barrios, así como algúns circulares de longo percorrido (supoñemos que similares aos actuais C2 e C4). 

Sistema de aviso de próxima parada nun bus
urbano da Coruña.

Falan tamén da necesidade da instalación dun sistema de aviso acústico e visual de cada parada no interior dos buses. Chama a atención que sexa o único grupo político que nomee a inexistencia en España dunha Lei de Financiamento do Transporte Urbano. Aínda que aseguren instar ao Goberno para a súa elaboración —moi improbable—, nós, polo menos, temos en conta o detalle e a vontade.

Conclusións
Se aínda quedaba algunha dúbida, tras a campaña electoral confirmouse que o vindeiro mandato será o da mobilidade. Todos os partidos coinciden na remodelación das liñas e da necesidade de que cheguen ao rural, así como na construción de máis aparcadoiros de borde. Agora ben, hai outras cuestións que só algúns deles, simplemente, nomean e que non deixa de ser preocupante, como por exemplo a accesibilización de paradas (BNG), o sistema de aviso sonoro e acústico (CA, PSdeG-PSOE e CxG), o uso do Big Data (Cs) ou a renovación do SAE (PSdeG-PSOE).

Fontes de información:
Compostela Aberta (programa electoral)
Populares de Santiago (programa electoral)
PSdeG-PSOE Santiago (programa electoral)
BNG Compostela (programa electoral)
Ciudadanos Santiago (programa electoral)
Compromiso por Galicia Santiago (programa electoral)
Compromiso por Galicia (propostas)
Xeoportal Concello de Santiago
Cadena SER (debate infraestruturas)
Diario de Madrid
La Voz de Galicia (debate electoral)
Correo TV (debate electoral)

Que se fixo (e que non) en materia de mobilidade e transporte público durante a última lexislatura

Agora que estamos en plena campaña electoral para elixir á que será a nova corporación municipal, cómpre facer un pequeno repaso do que se ten feito no eido da mobilidade e do transporte público durante esta lexislatura, pioneira nalgúns aspectos e despreocupada noutros. Neste post analizaremos os aspectos que, ao noso xuízo, son clave e que se levaron a cabo nestes catro anos e aqueles que, aínda que tamén son de vital importancia, seguen igual que estaban no 2015.

> Límite de velocidade a 30 km/h
O Goberno de Compostela Aberta (CA) implementou o límite de velocidade de 30 km/h en todo o Ensanche. Esta medida, acompañada de sinalización vertical e horizontal, tiña como obxectivo facilitar a convivencia entre vehículos e bicicletas, así como unha pacificación do tráfico. Acompañouse da creación de novos aparcadoiros para bicicletas e reforzou a eficacia de medidas xa existentes, como as plataformas de espera para bicis e motos presentes na parte dianteira dos principais semáforos da cidade.

Tres das propostas seleccionadas
nos OP de 2017.

Aínda así, non se acabou por optar por unha mobilidade ciclista real, que pasa pola inescusable construción de carrís bicis. Así llelo fixo saber a cidadanía ao Goberno local a través doutro dos proxectos estrela do mandato, os Orzamentos Participativos «Compostela Decide». No 2018 un dos proxectos elixidos foi «Carril Bici» e en 2017 foron tres os seleccionados que tiñan relación co mundo das dúas rodas.

> Bus nocturno durante as festas
Outra das medidas máis votadas nos OP de 2017 foi a ampliación do horario do

bus urbano durante as noites das festas do Apóstolo 2018. Deste xeito, levouse a cabo unha proba piloto na Ascensión do ano pasado, con buses de 1:00 a 4:00 da madrugada, e durante o Apóstolo volvéronse implementar, desta vez só ata as 3:00. O bus nocturno tivo moi boa acollida por parte da cidadanía e todo parece indicar que vai camiño de converterse en algo habitual durante as grandes festas da cidade, ao ser cuberto todo o territorio ao que chega o transporte público e contar todas as liñas coas súas respectivas prolongacións.

> Renovación da frota

A xoia da corona, o 2424 (Mercedes-Benz
O 530 K) que circula dende xuño de 2018.

O certo é que durante o mandato de CA non se adquiriu ningún bus novo, pero si algún de segunda man. Segundo os nosos cálculos, entre 10 e 15 unidades. Estas son os Scania N270UB que adoitan circular na #Liña5 (matriculados no 2007), os Mercedes-Benz O530 de dúas portas da #Liña6 (tamén do 2007) e o O530 K de tres portas, que actualmente recorre a #Liña6 e cuxa matriculación data de 2011. Aínda que escasas, estas renovacións permitiron xubilar o material que estaba completamente obsoleto, malia que aínda quede algunha reliquia en circulación. Como dato, a antigüidade media da frota ronda os 12-14 anos.

> Accesibilización das paradas
Durante a lexislatura podemos contar cos dedos das mans aquelas paradas que foron adaptadas para facelas accesibles. En trazos xerais, só foron obxecto de reforma aquelas que figuraban no espazo de actuación dalgunha obra non relacionada co transporte urbano, e non sempre co resultado esperado, relegando case sempre ao bus a un segundo plano. Porén, en cidades con Gobernos similares ideoloxicamente como o da Coruña, si se teñen realizado accesibilizacións en paradas por toda a rede.

Por poñer algún exemplo, unha das paradas máis utilizadas de toda a rede, a #Parada674, Xeneral Pardiñas nº 7, foi accesibilizada dentro do proxecto da praza semipeonil no cruce desta rúa con Montero Ríos: engadiuse pavimento rugoso para as persoas con problemas visuais e aumentouse a largura para que coubesen ben os autobuses. Aínda así, aos de tres portas élles difícil deixar a traseira de forma que o usuario poida baixar directamente do vehículo á beirarrúa.

Outras paradas non accesibles pero que non figuraron dentro de ningún proxecto externo quedaron tal e como estaban. E isto xa vén de atrás, de anteriores lexislaturas. É o caso, por citar un de moitos, da #Parada277, Hórreo nº 23, na que se ampliou a beirarrúa só na parte frontal da marquesiña para poder colocala, polo que a porta traseira dos buses queda sempre a carón da estada. A situación podería mellorarse coa simple prolongación da ampliación da beirarrúa uns metros máis.

Simplemente extender a beirarrúa sería
suficiente para accesibilizar a #Parada277.

De cara á vindeira lexislatura...
Se ben Compostela Aberta —sempre baixo o noso punto de vista— non cumpriu con todas as expectativas postas nel no ámbito da mobilidade, si deixou marcadas unha serie de directrices clave que marcarán o devir próximo da forma en que nos desprazaremos pola cidade: máis espazo para o peón, menos para o vehículo privado, máis humanizacións e peonalizacións... De feito, outros partidos comezan xa a asumir estes ideais como propios nos seus programas.

Sen dúbida, a gran materia pendente foi a nova licitación do transporte urbano, prometida dende 2017 e da que só sabemos o percorrido das futuras liñas. O caso é que aínda así puido terse actuado na accesibilización de paradas, nas melloras puntuais dos percorridos e horarios (curiosamente presentouse a prolongación da #Liña8 ata Os Vilares durante a precampaña) ou no rexuvenecemento da frota con vehículos novos. Os últimos de primeira man datan de 2012, e só foron tres e porque foron adquiridos con fondos europeos...

Esperamos que a vindeira lexislatura, sexa quen sexa o alcalde ou alcaldesa, sexa a da mobilidade. A Intermodal suporá un cambio radical na cidade, que terá que adaptarse a ela. O transporte urbano non será unha excepción e, a parte dos novos percorridos e horarios, precisa dunha renovación da frota e dunhas paradas sinalizadas e accesibles para todas as persoas, tanto na cidade como no rural. O bus compostelán debe coordinarse co novo Plan que programa a Xunta, que debe cumprir tamén coas demandas e necesidades da veciñanza dos concellos limítrofes. Sen dúbida, durante o próximo mandato preséntase un gran reto en materia de mobilidade. Esperemos que o Concello e o resto das Admistracións poidan estar á altura e cumprir.

Fontes de información:
TUSSA
Orzamentos Participativos «Compostela Decide»
Concello de Santiago

Fotos:
Google Maps
Concello de Santiago
Orzamentos Participativos «Compostela Decide»
La Voz de Galicia

Nova prolongación da #Liña8 ata Os Vilares

Resulta curioso que, tras anos sen introducir ningún cambio nos percorridos das liñas do bus urbano (máis aló dalgúns puntuais por cortes de tráfico, obras...), decida ampliarse a #Liña8 a días das eleccións municipais do 26-M. Aínda así, benvido sexa se as modificacións serven para mellorar a mobilidade da veciñanza.

Neste caso, os beneficiados serán os veciños e veciñas do núcleo de Os Vilares. Esta pequena aldea atópase na rúa dos Vilares, case á mesma altura da nova variante de Aradas, preto ao vial de Marconi do polígono do Tambre. Ata o de agora, tiñan que camiñar un quilómetro para chegar á parada de bus máis próxima da #Liña8. Cos novos cambios, esta prolongarase e a distancia será de 400 metros.

A partir do próximo luns e durante todos os días laborables, algúns dos servizos da #Liña8 con destino Camiño dos Vilares (non os que seguen ata o tanatorio, posto que irían moi xustos de tempo) xirarán a esquerda, dende o propio Camiño dos Vilares, ata a rúa dos Vilares. Continuarán recto ata o nº 76, onde darán media volta para chegar ata a cabeceira habitual de C. Vilares (este é o nome «oficial», xa que en realidade atópase na rúa do Tambre).

Durante o percorrido prolongado, realizaranse tres novas paradas:

➢ Rúa dos Vilares nº 45.
➢ Rúa dos Vilares nº 65.
➢ Rúa dos Vilares nº 76.

O Concello indica que estas servirán tanto para a subida como para a baixada de viaxeiros, e nós entendemos que se realizarán todas nun mesmo sentido de circulación (supoñemos que no de ida cara Os Vilares). De ser así, ten pouco sentido que dous deles sexan números impares e o outro par. Adoita empregarse o número da beirarrúa de en fronte cando non o hai no lado da estrada no que se precisa. O que ocorre é que, nestes casos, o lóxico sería facelo indicando que o nº é o de en fronte. Por exemplo, na zona dos Vilares, a #Parada649 denomínase, oficialmente, «Rúa do Tambre nº 197», aínda que na realidade estea fronte ao nº 197. Existen moitísimos máis casos en toda a rede.

En todo caso, e sen irse máis polas ramas, estes son os horarios da nova prolongación, que se realizará cinco días á semana (de luns a venres laborables):

➢ Saídas de Vidán: 9:00, 11:15, 13:45, 16:00 e 20:00.
➢ Pasos aproximados por Os Vilares (entendemos que non haberá regulación horaria): 9:45, 11:45, 14:20, 16:25, 20:25.
➢ Saídas de C. Vilares tras pasar por Os Vilares: 10:00, 12:00, 14:30, 16:30, 20:30.

Antes, o panel indicaba «Vidán
- Camiño dos Vilares» e non cabía
todo nos paneis DOT (nos LED, si).

Son só cinco servizos ao día, pero semellan bastantes para ser a primeira vez que se pon en marcha un servizo de transporte ata un lugar ata onde nunca antes chegara (a #LiñaP4 ten menos frecuencias, por exemplo). Cremos que tampouco haberá problemas de horario con esta prolongación, posto que durante as mañás a #Liña8 conta —dende 2015— con tres autobuses que cobren de sobras o horario e pola tarde, as viaxes non son en horas puntas para evitar o tráfico.

Sobre a sinalización das paradas, e baseándonos na experiencia doutras, supoñemos que se instalará sinalización vertical (sinais que delimiten o espazo) e, no mellor dos casos, horizontal (liñas amarelas). Debido a que non haberá regulación horaria nas novas paradas, queremos pensar que serán incorporadas ao SAE máis pronto que tarde, para poder consultar os tempos de chegada dende a aplicación móbil.

Tampouco cremos que se vaia indicar nos paneis de destino dos buses esta nova prolongación, xa que sería algo similar a «Vidán - Os Vilares - C. Vilares», e pode resultar confuso para os usuarios. Lembramos, iso si, que TUSSA cambiou de «Camiño dos Vilares» a «C. Vilares» nos paneis DOT a petición nosa😎

En definitva, para nós a inauguración desta prolongación é unha boa nova e supón luz ao final do túnel, posto que demostra, en certa medida, que o transporte urbano de Compostela non está abandonado á súa sorte. Comprería facer máis revisións coma esta para tentar dar servizo de autobús a zonas do rural tradicionalmente esquecidas. Unha pena que isto, no mellor dos casos, só se leve a cabo cando teñamos cita nas urnas.

Fontes de información:
Concello de Santiago
TUSSA