A #Ascensión2019 quedou sen bus nocturno

Nos Orzamentos Participativos de hai dous anos, no apartado das festas do Apóstolo, unha das propostas gañadoras foi a de implantar o servizo de transporte urbano durante todas as noites dos festexos. O Concello levou a cabo unha proba piloto na #Ascensión2018 e logo implementouno no #Apóstolo2018. Non hai datos —non públicos, polo menos— sobre a utilización do bus nocturno, mais nos pensabamos —e non somos os únicos— que sería algo que xa quedaría asentado e sería implantado no resto de festas. Nada máis lonxe da realidade, posto que non se levou a cabo na #Ascensión2019.

A diferenza doutras urbes galegas como A Coruña ou Vigo, en Compostela non existe un servizo de transporte nocturno regular, a pesares de termos unha gran superficie rural e de ser unha cidade universitaria. De feito, temos que remontarnos ata a principios de milenio, cando aínda funcionaba a residencia universitaria no Monte do Gozo, para atopar o que cremos que foi o último servizo nocturno en activo.

Extracto dunha memoria de TUSSA, correspondente ao
período 1999 - 2003.

No contexto das eleccións municipais do 26-M, o único partido que incluía no seu programa a posible implantación dun servizo de transporte urbano nocturno foi o BNG. Os nacionalistas propoñían «bufos» os sete días da semana, con «horarios especiais» —intuímos que reforzos— durante as fins de semana. Baixo o noso punto de vista, quizais sexa un pouco ambicioso pasar do nada ao todo, pero si cremos que debería estudarse a viabilidade deste servizo durante as noites dos xoves, venres, sábados e vésperas de festivos. E, como non, tamén durante todas as noites das festas da Ascensión e o Apóstolo.

Para as festas do Apóstolo que estaremos celebrando en menos de dous meses volveu saír elixida a proposta do bus nocturno nos OP. Cómpre resaltar que, desta vez, a proposición inclúe dúas cuestións importantes a matizar: que o servizo sexa accesible e que conte con paradas a demanda. A primeira das cuestións, tendo en conta a situación das paradas e a da propia frota, temémonos que non vai ser posible. A segunda, si. De feito, fora aprobada en Pleno unha proposición para implantar as paradas antiacoso de xeito regular en toda a rede a partir das 22:00, da que non volvemos saber nada máis. Outras empresas como Monbus ou Freire xa comezaron a introducilas nas súas rutas.

Interesante proposición a aprobada o pasado xoves no #PlenoSCQ. Veremos como funcionan as #ParadasAntiacoso en #Compostela... https://t.co/X1sharYhdV

— Bus Compostela 🚍 (@BusCompostela) 21 de xullo de 2018

De cara ao #Apóstolo2019, cremos que se lle debería dar máis pulo á promoción dos «bufos» para redundar nunha maior utilización deles por parte da cidadanía. Unha das cuestións clave é a súa inclusión no SAE, para que poidan aparecer tamén na app, o principal método de información ao usuario. Tampouco estaría de máis a impresión de folletos liña por liña coa súa correspondente cor, ao igual que se fai cos horarios regulares, así como algunhas notas informativas «in situ» nalgunha das paradas de maior utilización, como a da Senra ou na praza de Galicia.

Fontes de información:
Orzamentos Participativos «Compostela Decide»
Compañía de Tranvías de La Coruña
Vitrasa
Memoria TUSSA 1999 - 2003

A #Parada088 foi eliminada a petición da Valedora do Pobo

A finais de abril TUSSA comunicaba a supresión da #Parada088 (avda. de Lugo, residencia Barroso), xusto despois de que o Concello acometese unha serie de cambios na ordenación do tráfico da avenida de Lugo. Isto propiciou que crésemos que a anulación da parada fose consecuencia destas mudanzas. Porén, no mes de maio soubemos que o apeadeiro foi eliminado a petición da Valedora do Pobo.

Ollo a esta info de @Gconfidencial: a #Parada088 (av. Lugo, resid. Barroso), foi trasladada para o #BusMetropolitano (suprimida para o urbano) polas dificultades que tipo para atopala unha persoa invidente, que denunciu a situación á Valedora do Pobo. FÍOhttps://t.co/0JEAI5kJ1r pic.twitter.com/oFRchYohqU

— Bus Compostela 🚍 (@BusCompostela) 9 de maio de 2019

Sinalización nula da #Parada088.

Segundo informa Galicia Confidencial, a institución do Valedor do Pobo solicitou o traslado da #Parada088 polas dificultades que unha persoa invidente tivera para localizala, ao non estar sinalizada horizontal nin verticalmente, nin ter pavimento rugoso para persoas con problemas de visión. A valedora, Milagros Otero, púxose en contacto con Monbus (compañía coa que ía viaxar a persoa en cuestión) e coa Dirección Xeral de Mobilidade da Xunta, e ambas coincidiron na necesidade de trasladar a parada.

Finalmente, optouse directamente por suprimila. A alternativa elixida foi a seguinte xeograficamente, a #Parada694, xusto en fronte da estación de trens. Deste xeito, a #LiñaC2 simplemente eliminou a #Parada088 do seu percorrido e os buses interurbanos intercambiaron unha pola outra, pasando a recoller viaxeiros na nova localización e deixándoo de facer na antiga.

Vista da #Parada694, fronte á
estación de trens.

A dúbida que nos xorde a nós é se a #Parada694, tal e como está a día de hoxe, serve de «substituta» atendendo ás condicións que motivaron o traslado. Está sinalizada con dúas sinais a ambos lados que a delimitan e unhas raias amarelas en zigzag no chan, pero non ten ningún elemento dirixido ás persoas con problemas de visión... Actuarase sobre ela? De momento, un mes despois de ter realizado o cambio, podemos asegurar que non.

O certo é que en Compostela as paradas de autobús urbano —e menos as do interurbano— non están preparadas para persoas que teñan algún tipo de problema, xa sexa de mobilidade, de visión ou de oído. A maioría das paradas non son accesibles para cadeiras de rodas e moi poucas contan con pavimento rugoso nos seus bordos. No interior dos vehículos a situación é semellante: as ramplas eléctricas (só as teñen os máis novos) non adoitan funcionar e os buses non contan cun sistema de información acústico e visual que avise de cal é a próxima parada (esta é unha das propostas do novo goberno de Xosé S. Bugallo, por certo, recollida no programa electoral do PSdeG-PSOE).

A #Parada694 xa está situada
correctamente na web de Monbus.

Como xa comentamos no anterior post, queremos crer que este mandato será, por fin, o da mobilidade, e que se lle comezará a dar solución a algúns dos problemas que lastran á nosa rede de transporte urbano dende hai anos. Sen dúbida, un dos principais é a accesibilización das paradas. Pódese levar a cabo dun xeito progresivo e non precisa de grandes estudos e investimentos como si poden necesitalo outras cuestións pendentes de resolución como, sen ir máis lonxe, a reestruturación das liñas. 

Dúas das escasas paradas con pavimento rugoso. Unha en
Xeneral Pardiñas a outra na rúa Lisboa, en Fontiñas.

Fontes:
TUSSA
Galicia Confidencial
Google Maps
Monbus

Camiño á lexislatura da mobilidade: as propostas dos partidos

Se hai uns días resumiamos as medidas impulsadas nesta lexislatura en prol dunha mellor mobilidade e a pasividade ante a situación do transporte público, hoxe examinaremos polo miúdo as propostas dos partidos candidatos a alcaldía de cara ao 26-M. Esta pequena análise é froito do contido dos propios programas electorais, así como das declaracións dos seus candidatos e candidatas en debates e entrevistas nos medios de comunicación. Os sete aspirantes a alcaldía son: CA, PP, PSdeG-PSOE, BNG, Cs, CxG e VOX (deste último non atopamos información relativa ao tema que nos incumbe).

Compostela Aberta (CA)

Fragmento de O Viso, o xornal de CA.

O partido do candidato á reelección, Martiño Noriega, avoga por manter a liña destes catro últimos anos, priorizando sempre as mobilidades peonil e ciclista xunto co transporte público fronte ao vehículo privado. As medidas máis destacadas do programa pasan por peonalizar e humanizar rúas e reducir a presión do tráfico a través de plans de calmado como o que xa se implementou no Ensanche. Tamén contempla a redacción dun Plan de Mobilidade a nivel metropolitano que analice os desprazamentos da cidadanía e consiga reducir o uso do vehículo privado.

En relación ao transporte público, a liña estratéxica 6 di textualmente: «Mellorar o transporte público e promover o seu uso, tanto o autobús urbano coma
o metropolitano, cun servizo eficiente como medida alternativa ao automóbil». Como exemplos, cítase a introdución de rutas a demanda con microbuses para o rural (contempladas xa no novo contrato), buses máis pequenos e con maiores frecuencias para a cidade e a ansiada instalación dun sistema de aviso de próxima parada no interior dos vehículos, ademais da mellora da información nas paradas.

Nos distintos debates, Martiño Noriega fixo fincapé en que o novo contrato do transporte urbano «xa está deseñado, coas liñas caracterizadas e nestes momentos está na Administración [na Xunta] á espera de ser lanzado». Aproveitou para salientar a boa xestión dos aparcadoiros de borde durante o mandato (a construción do da avda. de Ferrol e o aumento do uso do de Santa Marta, que chega ata o 90% da ocupación, segundo el) e o impulso de iniciativas como Colecamiños, para que a rapazada poida ir de forma segura á escola a pé. Afirmou que «o transporte metropolitano da Xunta leva fracasando anos» e que a solución pasa por outros modelos, como a fusión e a coordinación entre concellos.

Partido Popular (PP)

No ámbito da mobilidade, o programa do PP de Agustín Hernández coincide con CA na gran maioría de puntos importantes. Avoga pola urxente licitación do novo contrato do transporte urbano para poder renovar a frota. Entra algo máis en detalle, especificando que tamén se mellorará a app móbil e o resto de vías informativas ao usuario. Pretenden estender a gratuidade do bus urbano (actualmente de balde só para pensionistas) aos mozos e mozas menores de 19 anos, de igual xeito que fai a Xunta no transporte metropolitano a través da TMG «Xente Nova».

Aparcadoiros de borde nunha das cláusulas do
Contrato Capital de Agustín Hernández.

Cítase tamén a ampliación do transporte público ao rural. A aqueles lugares de escasa demanda, exponse un transporte á demanda ou a posibilidade de implantar o modelo do bus escolar compartido, en marcha en Galicia dende o ano pasado. Pretende adecuar os horarios do bus ao aeroporto ás necesidades reais dos usuarios e mesmo contemplar a posible conexión ferroviaria. Finalmente, e non por iso menos importante, o PP inclúe no seu programa a creación de carrís bus, tan necesarios nalgúns puntos da cidade, e a renovación completa das marquesiñas.

Nos debates e entrevistas, Agustín Hernández anunciou a elaboración dun novo Plan de Mobilidade e outro Plan de Aparcadoiros Disuasorios «realista, financiado e asequible», dándolle prioridade ao proxectado no Campus Sur. Tamén destacou en varias ocasións a necesidade de ampliar as peonalizacións, pero non indicou a que lugares.

Partido dos Socialistas de Galicia (PSdeG-PSOE)

O actual SAE presenta erros
nos tempos de chegada, que son
aínda peores na app. Cando indica
«Saída», poden quedar ata 5 min.

No tema que nos atinxe, o programa electoral do PSdeG-PSOE de Xosé Sánchez Bugallo é o máis completo e específico. Fala, como o resto dos partidos, do novo concurso da prestación do servizo de transporte urbano, renovando a frota para convertela en accesible e en máis respectuosa co medioambiente. Ademais, contempla tamén a renovación do SAE (Sistema de Axuda á Explotación), o sistema que nos permite saber o paso exacto do bus por cada parada, e que na actualidade deixa moito que desexar. Bugallo di comprometerse a instalar, polo menos, 40 novos postes informativos ao longo do mandato, así como a instalar o sistema de aviso de paradas no interior dos buses. 

Así mesmo, o programa fala de carrís bus e dun sistema de preferencia en cruces para as liñas de maior utilización (1, 5, 6 e C11), baixo o marco dun novo Plan de Mobilidade 2020 - 2030. Ao igual que o PP, non se especifica o lugar de implantación do carril bus, só se di que «por onde circulan a maior parte das liñas urbanas». Para o rural, transporte a demanda ou circuítos con autobuses que cubran varias parroquias á vez. É nelas onde se expón que TUSSA realice un seguimento continuado do estado de conservación das marquesiñas, limpándoas e manténdoas en bo estado. 

Nos debates, Xosé S. Bugallo defendeu a creación dun Consorcio Metropolitano de Transportes, no que participarían os Concellos e a Xunta para coordinar o transporte metropolitano. Neste aspecto, prevé crear unha liña de bus Brión - Polígono do Tambre que dea servizo a todas as localidades intermedias e extensible ata Sigüeiro. No bus do aeroporto, avoga pola supresión de paradas e o aumento de frecuencias para reducir o tempo de viaxe.

Servizo de aluguer de bicis que Bugallo impulsou
na súa última lexislatura.

Nos debates, Bugallo insistiu na urxente renovación da frota de autobuses de «14 anos de antigüidade», así como na creación de diversos aparcadoiros de borde (Cruceiro da Coruña, San Lázaro, Castiñeiriño, A Rocha e Hospital Clínico) conectados eficientemente a través do bus urbano. No mundo ciclista, aposta por seguir impulsando unha mellor convivencia entre coche e bici así como recuperar o servizo de aluguer de bicicletas.

Bloque Nacionalista Galego (BNG)

Na actualidade só hai servizo de bus nocturno
durante as festas da Ascensión e o Apóstolo.

O partido de Goretti Sanmartín propón medidas que ningún outro partido contempla no seu programa, pero non por iso menos necesarias. En primeiro lugar, a creación dun servizo de buses nocturno durante todas as noites da semana e con horarios especiais os fins de semana e festivos que conecte o centro coa periferia. O programa fala tamén de «dar prioridade ao autobús urbano e comarcal» a través da mellora de frecuencias, e mesmo de estudar a viabilidade da conexión ferroviaria con municipios veciños como Bertamiráns.

Mapa metrominuto de Pontevedra, modelo que o BNG
pretende instaurar en Compostela.

O BNG avoga pola creación de intercambiadores de transporte nos parkings de borde, que deben ampliarse. Para os ciclistas, proponse a creación de carrís bici nas entradas do Camiño na cidade e interurbanos con localidades veciñas, como o que demanda Composcleta co Milladoiro. E para os peóns, a creación dun mapa metrominuto, como o de Pontevedra, para saber cal é a distancia e tempo de percorrido a pé dun lugar a outro con facilidade. O BNG é o único que partido que fai referencia á adecuación das paradas dos vehículos de transporte público, xa que non é posible acadar a accesibilidade universal só cos vehículos accesibles; as paradas tamén teñen que selo.

Nos medios de comunicación, Goretti Sanmartín insistiu na idea básica de que para a mobilidade en Compostela debe priorizarse, de maior a menor rango, do seguinte xeito: peón, bicicleta, transporte público, vehículo privado. Fixo fincapé nas escasas frecuencias horarias do bus durante as fins de semana (case inexistentes no rural) e na necesidade do bus nocturno nunha cidade universitaria. Para rematar, recalcou a necesidade de construír dous aparcadoiros o antes posible: o do Campus Sur para dar servizo ao pequeno comercio do Ensanche e o de Belvís, para a Praza de Abastos.

Ciudadanos (Cs)
A candidata de Cs Santiago, María Vilas, aspira a entrar na corporación con nada  máis e nada menos que tres que concelleiros, tal e como lle contou o outro día na Ser a Luís Pardo. A pesar de non ser tratada a mobilidade nas súas entrevistas e de non ter participado nos debates co resto de candidatos, o programa de Ciudadanos si conta con algúns puntos destacables.

A tecnoloxía NFC permite pagar o autobús co móbil.
Ciudadanos quere implantar en Santiago este método
de pago.

No relativo ao transporte público, como o resto dos grupos, propón a reordenación das liñas e o aumento de frecuencias, así como a extensión do bus ao rural. Para lograr a maior efectividade posible nesta remodelación, defenden o uso do Big Data neste aspecto, que sen dúbida é o mellor xeito de coñecer as rutinas e o xeito de moverse da cidadanía. De feito, dende finais do ano pasado, a EMT de Madrid comezou a usar o Big Data de Moovit para tentar mellorar os seus servizos. 

Queren modernizar a frota de buses en aras de electrificala, pero a proposta soa utópica, xa que habería que establecer en polo menos, unha das cabeceiras de cada liña, un punto de recarga. Iso si, pretenden mellorar a velocidade media na rede a través de prioridade semafórica. Todo isto iría complementado cunha app móbil que, a parte de para consultar os percorridos e paradas, serviría para abonar os billetes e bonos!

Compromiso por Galicia (CxG)
O partido liderado por Xoán Bascuas é o único que, máis aló de manifestar o seu desexo de remodelar as liñas de autobús, é un pouco máis concreto: especifican que o actual sistema radial debe ser substituído por un con dous intercambiadores que, unidos á Intermodal, serán conectados entre si a través de só dúas liñas. Destes intercambiadores partirán as liñas cara os diferentes barrios, así como algúns circulares de longo percorrido (supoñemos que similares aos actuais C2 e C4). 

Sistema de aviso de próxima parada nun bus
urbano da Coruña.

Falan tamén da necesidade da instalación dun sistema de aviso acústico e visual de cada parada no interior dos buses. Chama a atención que sexa o único grupo político que nomee a inexistencia en España dunha Lei de Financiamento do Transporte Urbano. Aínda que aseguren instar ao Goberno para a súa elaboración —moi improbable—, nós, polo menos, temos en conta o detalle e a vontade.

Conclusións
Se aínda quedaba algunha dúbida, tras a campaña electoral confirmouse que o vindeiro mandato será o da mobilidade. Todos os partidos coinciden na remodelación das liñas e da necesidade de que cheguen ao rural, así como na construción de máis aparcadoiros de borde. Agora ben, hai outras cuestións que só algúns deles, simplemente, nomean e que non deixa de ser preocupante, como por exemplo a accesibilización de paradas (BNG), o sistema de aviso sonoro e acústico (CA, PSdeG-PSOE e CxG), o uso do Big Data (Cs) ou a renovación do SAE (PSdeG-PSOE).

Fontes de información:
Compostela Aberta (programa electoral)
Populares de Santiago (programa electoral)
PSdeG-PSOE Santiago (programa electoral)
BNG Compostela (programa electoral)
Ciudadanos Santiago (programa electoral)
Compromiso por Galicia Santiago (programa electoral)
Compromiso por Galicia (propostas)
Xeoportal Concello de Santiago
Cadena SER (debate infraestruturas)
Diario de Madrid
La Voz de Galicia (debate electoral)
Correo TV (debate electoral)